De Europese bibliotheken spelen een gevestigde en essentiële rol bij de uitoefening van het recht op informatie, onderwijs, onderzoek en cultuur, die essentieel zijn voor het behoud van vrije democratieën. Zij ondersteunen een gezonde samenleving, zijn de grondslag voor wetenschap en innovatie en zorgen ervoor dat het collectief geheugen bewaard blijft. Gelet op hun maatschappelijk en economisch belang zijn hun functies en rollen vastgelegd in verschillende wet- en regelgeving.
Wij leven in een steeds meer verbonden wereld, waar de behoeften van de samenleving en het bedrijfsleven het best gediend worden door te waarborgen dat bibliotheken toegang kunnen bieden tot een zo breed mogelijk aanbod aan fysieke en digitale materialen, inclusief eBooks.
De huidige modaliteiten, licenties en bredere markten voor eBooks is reden tot zorg. Deze maken het moeilijker voor bibliotheken om hun traditionele en essentiële functies te vervullen.
Het is van essentieel belang ervoor te zorgen dat de markten voor eBooks zodanig functioneren dat bibliotheken hun taken kunnen uitvoeren en hun maatschappelijke functie en rol kunnen vervullen, binnen een duidelijk wettelijk kader. De huidige alternatieven zijn gebaseerd op vrijwillige actie van uitgevers en bieden geen volledige toegang.
Daarom moet de overheid ingrijpen op de volgende drie domeinen:
- Opnemen van garanties in de wet zodat bibliotheken gedigitaliseerde analoge en born-digital werken, zoals eBooks, op dezelfde basis kunnen verwerven, bewaren en elektronisch uitlenen als fysieke werken. Dit zal meer constructieve onderhandelingen tussen bibliotheken en rechthebbenden mogelijk maken.
- Ervoor zorgen dat de digitale uitleenplatformen functioneren op een manier die het best werkt voor bibliotheken, hun gebruikers en voor auteurs.
- Naast hervorming van het auteursrecht en marktregulering, is er verder onderzoek nodig naar de dynamiek van de markten voor eBooks en de impact ervan voor de verwezenlijking van de publieke doelstellingen en taken van bibliotheken. Dit zal ook informatie opleveren die het bredere cultuur-, onderwijs- en onderzoeksbeleid kan ondersteunen.
De concrete acties in de bovenstaande domeinen zal een structurele overgang naar een duurzaam en inclusief marktmodel voor eBooks ondersteunen, dat het potentieel waarmaakt van eBooks om de toegang tot onderzoek, onderwijs en cultuur te ondersteunen, en dusdanig resulteert in meer democratische en inclusieve samenlevingen.
Ondertekend door:
- Armenië – Digitale-bibliotheekvereniging
- België – VVBAD
- Bulgarije – Bulgaarse Bibliotheek- en Informatievereniging
- Estland – Estse Bibliothecarissenvereniging
- Finland – Finse Bibliotheekvereniging
- Griekenland – Vereniging van Griekse Bibliothecarissen en Informatiewetenschappers
- Hongarije – Vereniging van Hongaarse Bibliothecarissen
- Ierland – Bibliotheekvereniging van Ierland
- Italië – Vereniging van Italiaanse Bibliotheken
- Letland – De Bibliotheekvereniging van Letland
- Litouwen – Litouwse Vereniging van Bibliothecarissen
- Portugal – Portugese Vereniging van Bibliothecarissen, Archivarissen, Informatie- en Documentatieprofessionals
- Servië – Servische Bibliotheekvereniging
- Spanje – Spaanse Federatie van Bibliotheek-, Archief- en Museumverenigingen
- Tsjechië – Vereniging van Bibliotheek- en Informatieprofessionals van de Tsjechische Republiek
- Verenigd Koninkrijk – Gecharterd Instituut voor Bibliotheek- en Informatieprofessionals
- Zweden – De Zweedse Bibliotheekvereniging
- Europese Unie – EBLIDA – European Bureau of Library, Information and Documentation Associations
- Internationaal – IFLA – International Federation of Library Associations and Institutions