De hoeveelheid informatie die bibliotheken en archieven moeten bekijken, bestuderen, bewaren en beschikbaar maken, groeit steeds meer aan en lijkt soms onoverkomelijk. Nieuwe technologieën reiken oplossingen aan om met die big data om te gaan. Eén zo’n oplossing bestaat uit artificiële intelligen- tie, of AI, waarmee computers documenten kunnen onderzoeken, analyseren, archiveren en opnieuw beschikbaar maken. Daarbij is het niet het doel dat AI de mens gaat vervangen, maar wel dat de mens preciezer, sterker, sneller en beter wordt. Hoe doet AI dat?
Al helpt meer teksten in meer talen beschikbaar te stellen
Eén tak van AI bestaat uit zogenaamde neurale automatische vertaalsystemen. Een computer gaat vertalers tijdens hun werk ondersteunen door op steeds slimmere manieren met de vertaler samen te werken. Het is niet de bedoeling dat de computer autonoom Jane Austen te lijf gaat, wel dat de vertaler efficiënter een literaire vertaling kan opstellen.
Muzieknotatie transcriberen
Onderzoekers van muziek uit de renaissance (of ouder) merken dat hun werk vaak gehinderd wordt doordat de vroege muzieknotaties nog geen uniform systeem volgden, en op oude en halfvergane documenten geschreven staan. Om de muziek toch beschikbaar te maken voor musicologen, musici en het brede publiek, zetten zij verschillende AI-modellen in om de muziekbladen te lezen en te analyseren en hen bij het arbeidsintensieve en moeilijke transcriptieproces te ondersteunen.
Museumarchieven
Musea digitaliseren tegenwoordig op routineuze wijze hun collecties via standaard-, infrarood- en X-ray-fotografie. Steeds meer technologieën worden ontwikkeld en met geavanceerde technieken gecombineerd. AI is een van die technieken die gebruikt wordt om authentieke werken van vervalsingen te onderscheiden, of om verborgen details bloot te leggen en om verbanden met andere werken te signaleren.
Kunst inzichtelijk maken
Professor Luc Steels (Vlaamse Universiteit Brussel, VUB) en Luc Tuymans gebruiken AI om het visuele kijkproces en de semantische en historische achtergronden van een recent kunstwerk te achterhalen en af te beelden. Ze wenden AI aan om kunst inzichtelijk te maken voor het publiek.
Meer weten? Kom naar de studiedag op 25 maart, in KBR
Hierboven staan slechts enkele voorbeelden van de kracht van artificiële intelligentie in het bibliotheekwezen. Benieuwd om te ontdekken wat deze nieuwe techniek nog meer kan, en hoe je het kunt aanwenden in jouw eigen activiteiten? Neem dan zeker deel aan de studiedag Cultureel erfgoed analyseren en ontsluiten met artificiële intelligentie, op 25 maart in KBR.
De Vlaamse Al Acadamie
Deze studiedag is een initiatief van VAIA, de Vlaamse AI Academie, in samenwerking met het Postuniversitair Centrum van de KU Leuven. In VAIA werken alle Vlaamse universiteiten en hogescholen samen om professionals en onderzoekers over artificiële intelligentie bij te scholen. Ze willen dat iedereen de mogelijkheden van AI leert herkennen en benutten. VAIA werd opgericht in het kader van het Vlaams Beleidsplan AI.
Meer informatie: vaia.be.