Heel wat bibliotheken werken al met vrijwilligers. Zij lezen bijvoorbeeld voor in de bibliotheek en aan huis, onthalen mensen bij activiteiten, doen ICT-begeleiding voor bezoekers, bezorgen materialen aan huis bij minder mobiele leners, enzovoort. Ze zijn een meerwaarde voor je werking.

Waarom zou je nieuwkomers inschakelen als vrijwilligers?

Organisaties vinden vaak moeilijk nieuwe vrijwilligers. Ze vissen vaak in dezelfde vijver en spreken een grote groep potentiële vrijwilligers nog niet aan. Heel wat nieuwkomers zouden zich waarschijnlijk graag engageren als je hen aanspreekt. Deze groep inschakelen is goed voor je bibliotheek, omdat zij de werking kunnen versterken en verrijken. Je krijgt de kans je werking vanuit een andere blik te bekijken, wat mogelijk nieuwe impulsen geeft. Je team straalt zo ook diversiteit uit. De anderstaligheid van nieuwkomers is trouwens een troef: sommige kunnen tolken in je bibliotheek, andere kunnen bezoekers helpen rondleiden. Ze kunnen ook helpen een nieuwe doelgroep de weg te wijzen naar ‘hun’ bibliotheek, en een rolmodel zijn.

Waarom is vrijwilligerswerk interessant voor nieuwkomers?

Nieuwkomers hebben zoals iedereen behoefte aan waardering en erkenning. Vrijwilligerswerk biedt hun leerkansen, oefenkansen Nederlands, de mogelijkheid om competenties te ontwikkelen en nieuwe mensen te leren kennen, enzovoort. Het is bovendien een manier om iets te betekenen voor de samenleving die hen ontvangt. Vrijwilligerswerk is een meerwaarde voor ieders cv.

Tips voor bibliotheken

Met de hulp van enkele aandachtspunten bied je een warme, motiverende omgeving. Hieronder vind je enkele tips:

• Wees bereid om communicatie- of praktische problemen aan te pakken. De communicatie met nieuwkomers is niet altijd evident.
• Zet in op klare taal en duidelijke briefings.
• Zorg voor een goede begeleiding door bijvoorbeeld een andere vrijwilliger.
• Toon geduld. Nieuwe nieuwkomers maken kennis met een volledig andere omgeving, context en aanpak. Dat vraagt wat tijd.
• Help de nieuwkomers als ze vragen hebben. Je hoeft niet alles op te lossen, maar probeer hen minstens wegwijs te maken of door te verwijzen.
• Denk na over drempelverlagende initiatieven, zoals groepsvrijwilligerswerk. Je kunt de nieuwkomer bijvoorbeeld voorstellen om een vertrouwd persoon mee te brengen, zodat ze samen kunnen vrijwilligen.
• Het concept vrijwilligerswerk is niet in alle culturen gekend. Probeer de meerwaarde en de betekenis van vrijwilligers duidelijk toe te lichten op infomomenten of eerste ontmoetingen.

Ondersteuning voor bibliotheken

Veel bibliotheken geven aan ondersteuning nodig te hebben omtrent het werken met nieuwkomers, bijvoorbeeld op het vlak van communicatie. Je kunt je lokaal bestuur contacteren om je hierbij te ondersteunen of beroep doen op het Agentschap Integratie en Inburgering.

Het Agentschap heeft een open vormingsaanbod en geeft daarnaast ook advies en vormingen op maat. Enkele vormingen gaan bijvoorbeeld over laagdrempelig Nederlands gebruiken bij anderstaligen, welke taalhulpmiddelen je wanneer kunt inschakelen, omgaan met diversiteit enzovoort. Ook begeleidt het Agentschap organisaties die een taalbeleid willen opzetten.

Wil je alvast eens proeven van het aanbod? Schrijf je dan in voor de tweedelige vormingsreeks voor bibliotheken over het gebruik van duidelijke schriftelijke taal. Deze vorming gaat online door op maandag 8 november en maandag 6 december, telkens van 10.00 uur tot 12.30 uur. Meer informatie en de inschrijflink vind je op agii.be/vormingen.

Heb je vragen? Je vindt de contactgegevens van jouw regio via integratie-inburgering.be/contact onder ‘regionaal’.

Dit artikel is gebaseerd op Vrije tijd, ook voor jonge nieuwkomers, een publicatie van het Agentschap Integratie en Inburgering en Bataljong. Je kunt deze publicatie raadplegen via integratie-inburgering.be/nl/vrije-tijd-jonge-nieuwkomers.