Every Story Matters: meer inclusieve boeken voor kinderen

META Nummer 2020/4

Every Story Matters: meer inclusieve boeken voor kinderen

Geschreven door Every Story Matters
Gepubliceerd op 12.05.2020
IMPORTANT

In 2019 publiceerde de Amerikaanse onderzoekster Sarah Park Dahlen op haar website (www.readingspark.wordpress.com) een onderzoek naar de verschillende soorten personages in Engelstalige kinderboeken verschenen in 2018.

De bijbehorende grafiek spreekt boekdelen: 50% van alle personages zijn witte mensen en 27% zijn dieren of objecten. Dat betekent dat slechts de overige 23% van de personages niet-witte mensen zijn: personages van Native American/First Nations- (1%), Latijns-Amerikaanse (5%), Aziatische (7%) of Afro-Amerikaanse/ Afrikaanse (10%) origine.

De cijfers zeggen al heel veel, maar misschien nóg betekenisvoller is dat Park Dahlen in haar grafiek de verschillende personages, afhankelijk van hoe goed ze vertegenwoordigd zijn in boeken, een grote dan wel piepkleine spiegel laat vasthouden.

Ze verwijst daarmee naar een metafoor die essentieel geworden is voor wie over diversiteit en kinderboeken spreekt: wie een boek als een spiegel aangereikt krijgt, kan zichzelf erin herkennen en voelt zich in zijn bestaan bevestigd.

Tegelijkertijd hebben kinderen boeken ook nodig als vensters, zodat ze leren dat hun perspectief niet het enige is. Het probleem vandaag is dat veel kinderen te weinig spiegels hebben en dat wie zich wel al kan herkennen in een boek, dan weer te weinig vensters aangeboden krijgt.

Iedereen welkom

Daar wil het project Every Story Matters – making books more inclusive verandering in brengen. In dit partnerschap zetten zes Europese partners zich in om kinder- en jeugdliteratuur op grote schaal inclusiever te maken.

Daarvoor krijgen ze financiële steun van Creative Europe. Inclusief, daarmee wordt een literatuur bedoeld waar iedereen zich welkom voelt, ongeacht socio-economische of culturele afkomst, seksuele voorkeur of genderexpressie, lichamelijke of mentale beperking.

IMPORTANT

Every Story Matters wil in de eerste plaats zelf bijdragen aan een diverser letterenveld. In een talentontwikkelingstraject gecoördineerd door de Nederlandse partner ROSE stories, krijgen zes auteurs/illustratoren de ruimte om een verhaal te ontwikkelen op basis van de noden en ervaringen van kinderen om zo nieuwe rolmodellen te creëren voor een jong en divers publiek.

Het programma is gebaseerd op het ROSE kinderverhalentraject en wordt ondersteund door het Nederlands Letterenfonds. Maar voor verandering op Europese schaal is meer nodig. Every Story Matters wil het volledige letterenveld sensibiliseren én hun strategieën aanreiken om te werken aan diversiteit.

Dat gebeurt onder meer via workshops in scholen en bibliotheken, een conferentie, business-to-businessevenementen op internationale boekenbeurzen en een bezoekersprogramma voor uitgevers.

Wie een diverse collectie wil samenstellen, moet zich ook bewust zijn van zijn of haar eigen stereotypen en vooroordelen.

Een van de belangrijke instrumenten zal een Europese versie van het charter voor inclusie in de boekensector zijn, waarvan projectcoördinator Literatuur Vlaanderen op 1 april 2019 een prototype lanceerde.

Op www.elkverhaaltelt.org werden intussen al meer dan 170 handtekeningen verzameld, van organisaties en individuen die samen willen bouwen aan een diverser letterenveld.

Het belang van bibliotheken

Bibliotheken zijn onmisbare schakels in het werken aan meer diversiteit en inclusie. Zij hebben als doel om literatuur voor iedereen toegankelijk te maken en spelen zo ook een grote leesbevorderende rol.

Om de bibliotheek voor iedereen een thuishaven te laten zijn, is het belangrijk dat iedereen zich er welkom voelt en dat het aanbod het publiek weerspiegelt.

IMPORTANT

Daarom trekt leesbevorderaar Andreia Brites in opdracht van Acesso Cultura, Portugese partner in Every Story Matters, dit jaar langs bibliotheken in Portugal om hen te sensibiliseren over hun aanbod.Aan de hand van prentenboeken worden de deelnemers aan de workshops uitgedaagd om hun kennis over diversiteit te onderzoeken.

Wat betekent diversiteit en hoe kunnen we deze herkennen? Waarom vinden we het belangrijk en waar vinden we dat het aanwezig moet zijn? Wat is het verschil tussen een divers verhaal en een diverse stem?

Via de gebruikte prentenboeken worden de eigen onbewuste (voor)oordelen aan de oppervlakte gebracht. Dat vormt de basis voor een confronterend, maar rijk gesprek en ook voor het bewust bijsturen van het bibliotheekaanbod om het inclusiever te maken.

Om het met de reactie van een deelnemer te zeggen: “Wie een diverse collectie wil samenstellen, moet zich ook bewust zijn van zijn of haar eigen stereotypen en vooroordelen. Het is een essentiële stap waar we eerder geen rekening mee gehouden hadden. Dat is nu wel het geval, en dat is van fundamenteel belang.”

Wil je zelf ook een workshop organiseren in je bibliotheek? Vraag dan via info@everystorymatters.eu een sjabloon aan met meer informatie over de precieze werkwijze en methodiek van de workshop. Het Vlaamse charter voor inclusie ondertekenen kan op www.elkverhaaltelt.org.

www.everystorymatters.eu
Facebook: @ESMmakingbooksmoreinclusive.
Instagram: every.story.matters.eu.

IMPORTANT

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be