Bibliotheken zijn al jaar en dag een belangrijke speler in het e-inclusieveld in Vlaanderen. Vlaanderen zet in op digitalisering en bibliotheken kunnen een cruciale rol spelen om de toegang tot digitale media, en de vaardigheden die hierbij komen kijken, te garanderen. Om hun rol met glans te vervullen, moeten bibliotheken een coherent e-inclusiebeleid op poten zetten. Mediawijs (imec vzw) biedt in samenwerking met Ilse Mariën (Studies in Media, Innovation and Technology - Vrije Universiteit Brussel) en tal van partners uit het werkveld een kader en de nodige inspiratie hiervoor aan. Dat kader heeft de vorm van zeven bouwblokken.

Bouwblok 1 – Een brede visie op e-inclusie 

Een inclusief digitaal beleid heeft aandacht voor de meest kwetsbare profielen, maar ook voor degenen die sociaal en/of digitaal sterk staan. Hoe breng je in kaart welke digitale profielen jouw aanbod benutten? Maak hiervoor gebruik van de mediaprofieltest: www.mediaprofiel.be. Deze test geeft inzicht in de profielen van jouw bezoekers.

Bouwblok 2 - Beleid op basis van partnerschappen

Je hoeft het e-inclusiebeleid binnen een gemeente als bibliotheek niet helemaal zelf te dragen. Partnerschappen zijn belangrijk om een duurzaam, inclusief digitaal beleid te realiseren. Breng in kaart wie wat doet in jouw stad of gemeente rond digitale media en/of kwetsbare groepen. Bundel de krachten en werk een concreet samenwerkingsverband uit.

Bouwblok 3 - Basisreflex bij innovatie- en digitaliseringsprocessen 

Ook de bibliotheek biedt digitale diensten aan. Om te zorgen dat digitale diensten en inhouden toegankelijk blijven voor alle burgers, zijn een aantal basisreflexen cruciaal. Wie moet de digitale dienst gebruiken? En welke digitale profielen hebben ze? Toets bij een diverse testgroep af hoe ze de digitale dienst ervaren. Gebruik deze informatie in het ontwikkelingsproces van en de toeleiding naar de dienst.

Bouwblok 4 - Bouwen op onderzoek 

Om een inclusief digitaal beleid te realiseren is er nood aan onderzoek en evaluatie. Bevraag regelmatig de noden en meet de effecten van jouw eigen digitale initiatieven. Wil je jouw beleid grondig monitoren en evalueren? Maak dan gebruik van de Betternet Impact Wizard.

Bouwblok 5 - Betaalbare en kwaliteitsvolle toegang 

Om kwaliteitsvolle toegang te voorzien is naast hardware, software en internet, ook een vormingsaanbod cruciaal. Je kunt in heel wat bibliotheken terecht bij een ‘Digidokter’, waar de digitale vragen van de aanwezigen beantwoord worden. Let erop dat de drempel van de bib soms hoog is voor laaggeletterden en mensen met een laag inkomen. Werk daarom samen met partnerorganisaties, zoals welzijnsschakels, het Sociaal Huis en verenigingen waar armen het woord nemen.

Bouwblok 6 - Basiscompetenties verzekeren

Op welke digitale competenties moet je inzetten als bibliotheek? Gebruik het competentiemodel mediawijsheid als referentiekader. In het Inspiratiepakket Mediawijze bibs op mediawijs.be vind je ook heel wat praktijken. Bij kwetsbare profielen dient men rekening te houden met specifieke drempels met betrekking tot leren. Een samenwerking met een Centrum voor basiseducatie kan helpen om initiatieven op maat te ontwikkelen.

Bouwblok 7 - Bouwen aan ondersteuningsnetwerken 

Sommige bibliotheekmedewerkers hebben zelf weinig digitale kennis en vaardigheden. Duid daarom in de bibliotheek een ‘mediacoach’ aan, die zich specialiseert in digitale media en collega’s kan bijscholen. Vorm lokale netwerken waar kennis, methodieken en tools uitgewisseld worden. De Werkgroep mediawijze bibs in Antwerpen is daar een mooi voorbeeld van. Maak ook gebruik van bestaande informatie. Neem een kijkje op mediawijs.be en medianest.be voor materialen en inspiratie.

Je vindt deze bouwblokken terug in een kaartenset met bijhorende methodieken op e-inclusie.be, samen met tal van inspirerende praktijken.