Archieven, bibliotheken en documentatiecentra worden steeds meer geconfronteerd met digitale dragers in hun collecties, zoals CD-ROMs, diskettes en harde schijven. Om hun inhoud voor de toekomst te bewaren moet deze overgezet worden naar een betrouwbaar opslagsysteem. In het artikel Hoe ga ik om met digitale dragers in mijn archief in META 2013/1 kon je al lezen hoe je dit kunt aanpakken. Dit artikel licht toe hoe write blockers gebruikt kunnen worden in dit proces.
Write blockers zorgen ervoor dat informatie van een externe drager overgezet wordt zonder de inhoud van de drager te wijzigen. Het verzekert je m.a.w. dat de gekopieerde informatie identiek is aan de informatie op de drager. Ze doen dit door de leescommando’s van de computer door te laten en de commando’s tot het schrijven van informatie op de drager te blokkeren. Write blockers bestaan zowel in de vorm van hardware (een externe component die je aansluit) als in de vorm van software (een programma dat je installeert op je computer).
Iedere keer als je een externe drager aansluit bestaat het gevaar dat op de externe drager geschreven wordt. Dit kan per ongeluk gebeuren door jezelf, maar wordt meestal gedaan door besturingssystemen zoals Windows of macOS. Deze besturingssystemen schrijven onzichtbare bestanden weg om hun performantie te verbeteren. Voorbeelden van deze bestanden zijn de thumbs.db-bestanden op Windows en de .DS_Store-bestanden op macOS. Ook kunnen de besturingssystemen de metadata van de bestanden en de drager wijzigen, zoals de datum van laatste bewerking en datum van laatst geopend. Een write blocker maakt deze wijzigingen onmogelijk. Iedere keer dat je een externe drager aansluit moet je dus een write blocker gebruiken.
Sommige dragers beschikken over een lipje om zich alleen-lezen te maken (zoals diskettes) of zijn uit zichzelf niet schrijfbaar (zoals CD-ROMs – de ROM staat voor read only memory). Je kunt in deze gevallen overwegen om de dragers alleen-lezen te maken met het schrijfbeveiligingslipje en geen externe write blocker te gebruiken. Het wordt wel aangeraden om steeds een write blocker te gebruiken.
Write blockers koppel je tussen je computer en de externe drager of leesapparatuur. Zorg ervoor dat je over een write blocker beschikt die kabels en ingangen heeft waarmee je ze kunt aansluiten aan zowel je computer als aan de leesapparatuur of drager. Het is mogelijk dat je verschillende write blockers moet hebben om al je digitale dragers te kunnen overzetten: één voor leesapparatuur of dragers met USB-uitgang, één voor IDE, één voor SCSI, enz.
Als de leesapparatuur ingebouwd is in je computer kun je ze niet koppelen aan een write blocker. Hiervoor kun je de softwarematige write blockers gebruiken. Deze write blockers zijn eenvoudiger in gebruik omdat je geen rekening moet houden met de kabels voor je werkstation en leesapparatuur. In het algemeen worden de hardware write blockers wel als meer betrouwbaar beschouwd.
Iedere keer dat je jezelf toegang verschaft tot een digitale drager uit je collectie bestaat het gevaar dat bestanden gewijzigd en overschreven worden. Om te vermijden dat bij het overzetten van de inhoud van een digitale drager de inhoud gewijzigd wordt, gebruik je best een write blocker. Als je drager over een schrijfbeveiligingslipje beschikt, volstaat het om de drager alleen-lezen te maken.
> Op de website van ForensicsWiki vind je enkele merken van hardware en software write blockers: https://forensicswiki.org/wiki/Write_Blockers. PACKED vzw kocht zijn write blockers bij DataExpert: https://dataexpert.nl/producten/forensic-hardware-tableauopentext