Interessant debat in de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement op 18 februari, al lijkt dat op het eerste gezicht niet zo. In antwoord op vragen van Bart Van Malderen (SP.A) en Marius Meremans (N-VA) gaf minister Gatz toe dat er op vlak van de bibliotheekopleidingen het voorbije jaar niets gebeurd is. Ook op korte termijn valt er niet veel evolutie te verwachten. Geen nieuws, slecht nieuws?
Niet helemaal. Zo gaf het debat inzicht in de visie van de minister. Hij wees bijvoorbeeld op de grote verscheidenheid aan profielen in de bibliotheeksector. Hij gaf daarmee de indruk te twijfelen aan het nut van een specifieke bibliotheekopleiding. Een indruk die nog versterkt werd door zijn vraag of de opleiding Informatie- en Bibliotheekwetenschap voldoende aangepast is aan de wijzigende opdracht van bibliotheken en of ze een garantie bood op werkzekerheid?
Om met dat laatste te beginnen: het diploma heeft meerwaarde, anders zouden we zoveel moeite niet doen voor de universitaire opleidingen. De verscheidenheid in de sector is geen nieuws voor wie ooit meewerkte aan het opmaken van een beroepscompetentieprofiel of een beroepskwalificatie. En dat deed de VVBAD de voorbije jaren juist omdat de vereniging opleidingen wil die beantwoorden aan de actuele noden van de sector. Communicatieve en pedagogische vaardigheden blijven nog al te vaak onderbelicht in de huidige opleidingen. Maar datamanagement, om maar iets te noemen, is net zo goed een nieuwe trend die aandacht verdient. De grote diversiteit aan profielen stelt allicht een bijzondere uitdaging aan een opleiding, maar maakt deze nog niet overbodig of onmogelijk. Bibliotheekopleidingen kennen trouwens traditioneel een instroom van studenten met zeer diverse achtergrond. Een rijkdom die nog te weinig benut wordt.
Positief in het debat was alvast dat de minister het belang van het streekgericht bibliotheekbeleid erkende op vlak van opleiding en permanente bijscholing. Deze ervaring wou hij uitdrukkelijk verankeren in het nog te schrijven decreet Regionaal Cultuurbeleid. Daarmee zou de bijscholing voor de openbare bibliotheken structureel verzekerd zijn. Een stap die we alleen maar kunnen toejuichen, ook al zal het effect ervan nog even op zich laten wachten. Het is echter geen oplossing voor de hele sector. De politici vergeten wel eens dat ook universiteiten en hogescholen nood hebben aan goed opgeleide bibliotheekmedewerkers. En dat bedrijven meer dan ooit gebaat zijn met personeel dat weet hoe data te beheren en informatiestromen te managen. Al durft niemand die nog de naam ‘bibliothecaris’ te geven.
En eerlijk is eerlijk, het is ook fijn om te merken dat de parlementsleden de houding van de VVBAD waarderen. We pleiten immers voor een pragmatische aanpak, met een beperkte inzet van middelen, niet voor een nieuw utopia.
Tot slot herhaalde minister Gatz “dat het bibliotheekwezen van Vlaanderen erg belangrijk is.” Maar laten we wel wezen, collega’s, dat belang smelt als sneeuw voor de zon, tenzij we meegaan met onze tijd. En laat ons nu net daarvoor opleidingen nodig hebben.