Eerder dit jaar kondigde het Rubenianum haar online bibliotheekcatalogus aan (META 2012/3). Met dit bericht willen we kort de aandacht vragen voor de digitale ontwikkelingen van onze documentatie.
Het Rubenianum in Antwerpen is een kunsthistorisch kenniscentrum. Het behoort tot de groep kunstmusea binnen de Stad Antwerpen in verband met zijn focus op Vlaamse kunst van de 16e en 17e eeuw en bevat een bibliotheek, archieven en documentatie. Er zijn ter wereld maar een paar vergelijkbare instellingen met dezelfde inhoudelijke focus, waaronder het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) in Den Haag.
Door de mogelijkheden die ontstaan zijn met de snelgroeiende digitalisering van het vakgebied, en met efficiëntie in het achterhoofd, hebben het Rubenianum en het RKD sinds kort de handen ineen geslagen om het documenteren van Vlaamse kunst voor een belangrijk deel gezamenlijk voort te zetten. Omdat het RKD ruime ervaring heeft met het digitaliseren van documentatie in de RKD Images-database, is besloten dat het Rubenianum deze al bestaande databank zal verrijken.
Als eerste proef heeft het Rubenianum afgelopen jaar digitale afbeeldingen met metadata rechtstreeks toegevoegd aan RKD Images via een virtual private network. Dit werd gedaan op basis van bestaande documentatie. Een minstens zo belangrijk aspect van de samenwerking is dat beide instellingen het aanmaken van nieuwe documentatie zullen verdelen. Traditioneel wordt nieuwe informatie grotendeels verzameld bij veilinghuizen en uit vakliteratuur. Analoge foto’s en fotokopieën worden aan de papieren documentatie toegevoegd. Door het gebruik van de RKD Images-database, kunnen foto’s en literatuurreferenties in de toekomst rechtstreeks digitaal geklasseerd en ontsloten worden.
Voor het Rubenianum is het een grote stap en spannende keuze om de analoge manier van documenteren hiermee deels los te laten. Deze beslissing, maar ook het samenwerken met het RKD heeft een impact op de interne werking. Op dit moment herziet het Rubenianum haar documentatieproces en toetst dit tegelijkertijd aan de processen van het RKD.
Daarnaast wil het Rubenianum ook een eigen webinterface voor de database ontwikkelen. De eerste records van het Rubenianum zijn nu al te zien via de website van het RKD (www.rkd.nl), maar uiteindelijk wil het Rubenianum meer verdiepende informatie bij ieder record kunnen aanbieden via haar eigen portaal.
Kortom, er zijn nog een aantal grote beslissingen te maken en ontwikkelingen te ondergaan, maar de eerste vruchtbare stappen zijn al gezet naar een beeld- en databank waarin iedere kunsthistoricus en kunstliefhebber een rijke bron aan informatie over Vlaamse kunst zal aantreffen.