Leest u wel eens Mo*? Een maandelijkse Roularta-uitgave in opdracht van Mediahuis vzw, de communicatiepoot van de Vlaamse ngo's. Het zit tien keer per jaar in het loodzware Knack-pakket dat op woensdag mijn brievenbus vult, en blijft daardoor wel eens ongelezen. Onterecht eigenlijk.
Het juninummer van Mo* wijdt zijn coverartikel aan Thomas Sankara (1949-1987), van 1983 tot 1987 de charismatische leider van Burkina Faso, een Sahel-republiek geprangd tussen Mali en Niger in Noord-Afrika. Thomas Sankara wordt in Afrika vergeleken met Che Guevara.
Net als Che was Sankara een overtuigd marxist. Hij was ook bevriend met de Cubaanse leider Fidel Castro. Op 15 oktober 1987, twintig jaar en een week na Che, werd ook Sankara vermoord. Afrikaanse jongeren dwepen sindsdien overal ter wereld met de notoire revolutionair.
Sankara was een typische linkse revolutionair zoals ze tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw wel meer voorkwamen in het Zuiden: met initiatieven als revolutionaire volkscomités, volksrechtbanken, uitzonderlijke sociale maatregelen, wantrouwen tegenover de middenklasse en de internationale handel, mobilisatie van de bevolking voor openbare werken, een revolutionair discours, zowel voor binnenlands gebruik als op het internationale forum, weinig of geen aandacht voor democratische ontwikkeling.
Sankara werd vermoord in opdracht van Blaise Compaoré, oorspronkelijk zijn strijdmakker en boezemvriend. Sindsdien regeert Compaoré over Burkina Faso. Volgens sommigen wist Sankara dat zijn revolutie niet kon blijven duren. "Hij wist dat hij vermoord zou worden, het was een goede exitstrategie om glorieus de geschiedenis in te gaan", aldus citeert Mo* Arsène Hema, een jonge ingenieur die in de buurt van Sankara's grafmonument woont.
Vlak na de dood van Sankara heeft de Burkinese Staatsveiligheid alle sporen van Sankara uitgewist. Alle archieven uit zijn bestuursperiode zijn verdwenen of vernietigd. De bedoeling was duidelijk: Sankara moest uit het collectieve geheugen verdwijnen.
Maar men bereikte het tegenovergestelde resultaat. Na een kwarteeuw heeft de herinnering aan Sankara mythische proporties aangenomen. Thomas Sankara is een revolutionaire held voor de Afrikanen. Zijn idealen en zijn charisma kunnen niet meer in twijfel worden getrokken, met dank aan zijn opvolger.
Daardoor is hij een mythische figuur geworden. De historische Thomas Sankara is verdwenen met zijn archief. Een waarheidgetrouwe kennismaking is niet meer mogelijk. Hij is ‘glorieus de geschiedenis ingegaan'. Jammer.
Noël Geirnaert