Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG) beheert een groot deel van het Nederlandse audiovisuele erfgoed. Zijn collecties omvatten meer dan 700.000 uur radio, televisie, film en muziek en groeien nog iedere dag. Daarmee behoort het NIBG tot de grootste audiovisuele archieven van Europa. Eind 2006 opende het instituut zijn deuren voor het grote publiek met de Beeld en Geluid experience. Ruim 260.000 bezoekers vonden hun weg al naar deze publieksattractie van formaat.
website 

Verslag van Stefaan Froyman

De buitenkant is werkelijk imposant. De kleurrijke gevels van dit groot, vierkant gebouw lijken op een grote collage van beeldschermen en doen reeds vermoeden dat dit geen gewoon museum of archief is.

Ik wandel het gebouw binnen en steek een soort brug over. Een spectaculair atrium verbindt alle delen van dit gebouw en reikt van 16 meter onder de grond tot 26 meter boven de grond. Onder me tel ik niet minder dan vijf blauwgrijze ondergrondse niveaus met kleine nissen die oplichten in –hoe kan het ook anders- oranje.

Daar zit een groot deel van de schat: 150.000 cd’s of lp’s, 20.000 uur digitaal archief, twee miljoen negatieven en dia’s, enz worden in verschillende klimaatzones bewaard. Helaas is een bezoek aan deze mediagrot geen dagonderdeel en kunnen we geen blik werpen op de aanpak en architectuur. Niet getreurd want dit Instituut heeft zich niet beperkt tot het verwerven en bewaren van materialen en het opbouwen van expertise, maar wil ook aan een zo ruim mogelijk publiek de collectie voorstellen.

Daarvoor is er de Beeld en Geluid Experience. Geen stempel, armband of ticket bij het betreden van deze attractie, maar een plastic blauwe ring met identificatiechip die onze relatie moet bezegelen. Bij een aantal terminals kun je met deze ring inloggen en een bekende Nederlander uitkiezen als digitale gids. Als je ook je mailadres prijs geeft dan belooft men zelfs dat je nadien ook je spelresultaten en programmafragmenten kunt raadplegen.

Ik wil er net als de meneer in het blitse reclamefilmpje boven de balie meteen invliegen en storm naar boven. Ik beweeg me van afdeling naar afdeling en probeer allerlei zaken uit. Soms werkt iets niet of snap ik er de bedoeling niet van en voor ik het besef ben ik aan het einde van de hal. Oké, een volgende verdieping dan maar, misschien blaast daar een videofragment mij van mijn steunzolen. Maar ook daar kunnen slechts enkele zaken mijn aandacht wat langer vasthouden.

Na iets meer dan een uur zoek ik dan ook wat verfrissing in de cafetaria. Dit kan toch niet? Een nieuwe poging na een dorstlesser brengt al wat meer op. Ik begin de structuur te begrijpen, verbaas me over het 42 meter lange megascherm en blijf hier en daar al wat langer hangen. Na een tweede pauze vind ik steeds meer interessante zaken en leer ik me vlot door de Experience verplaatsen. Ik rond af in één van de twee theaterzalen met een onvergetelijke show van André van Duin.

Ongetwijfeld heeft deze cultuurhistorische instelling heel wat te bieden. De Experience met zijn brede doelgroep wordt verkocht als pretpark, maar is in feite een interactief museum. Daarom was ik soms wat teleurgesteld, ik kreeg draaimolens in plaats van achtbanen. Maar na een tijd kon ik wennen en de zaken uitkiezen die in mijn interesseveld lagen. Een begeleide intro voor deze ‘Experience’ zou echter geen kwaad kunnen.

Net zo voor het volledige Instituut. Een introductie over werking en collectie en een blik op het back-officegedeelte moest een sine qua non zijn voor ons, informatie(ver)werkers, maar helaas. Toch vond ik het een unieke ervaring en steek mijn bewondering voor dit schitterend initiatief niet onder stoelen of banken . Tot slot, aan al diegenen met een groot saldo en veel liefde voor audiovisueel erfgoed, graag een Belgische versie als het kan?

Stefaan Froyman, SBB-West-Vlaanderen