Itinera Nova is een crowdsourcing digitaliseringsproject opgezet door het Stadsarchief Leuven, waarin alle schepenbankregisters en stadsrekeningen worden ontsloten. Het is een dynamisch en verbindend project dat illustreert hoe een archief, vrijwilligers en gemeenschap samen tot opmerkelijke resultaten kunnen komen. Een grote groep van ongeveer 50 erg betrokken en trouwe vrijwilligers zet zich in voor verschillende fases van het project: scannen van de registers, nakijken en omzetten van de beelden, transcriberen, corrigeren, oplossen van dadabasefouten, begeleiden van startende transcribenten, communicatie, het uitwerken van publieksprojecten, zoals het brouwen van een thematisch klerkenbier, en zelfs fondsenwerving. Na de start 11 jaar geleden zijn al 1113 registers ofwel 850.000 beelden beschikbaar op de website www.itineranova.be en zijn al meer dan 70.780 vooral middeleeuwse akten getranscribeerd en daardoor full text doorzoekbaar voor een ruim publiek. Een groot deel van het werk kan bovendien van thuis uit, waarbij via de website wordt getranscribeerd in nauw contact met een corrector. Werken ter plaatse blijft eveneens centraal; heel wat vrijwilligers waarderen immers het verbindende persoonlijke contact van het wekelijks bijeenkomen om te transcriberen, de meet-IN-vergaderingen met lezingen, opleidingen en andere activiteiten. Tot de vrijwilligerswerking behoort ook een aantal gedetineerden, die als transcribent volwaardig deel uitmaken van het team. Uiteraard stelt deze vrijwilligerswerking extra uitdagingen zoals een moeilijker toegang tot de online transcriptietool. Door deze combinatie van een zeer grote inspraak en betrokkenheid van vrijwilligers, diverse mogelijkheden om in te stappen, een intensieve ondersteuning slagen en vernieuwende digitale infrastructuur, slaagt het project er de voorbije 11 jaar in niet alleen stand te houden en vrijwilligers aan zich te binden maar ook steeds verder te groeien en evolueren en zo steeds mooiere resultaten te bereiken.

Een project als dit stelt natuurlijk ook heel wat uitdagingen: hoe houd je een groot en divers team samen en betrokken? Hoe gaan we om met recente maatschappelijke ontwikkelingen zoals de huidige coronapandemie waarbij fysieke bijeenkomsten niet meer mogelijk zijn? Kan het digitale werken vanop afstand ook kansen bieden naar gezondheid, ecologische transitie (verplaatsingen uitsparen) en diversiteit (ruimere geografische toegankelijkheid, laagdrempeliger, niet gebonden aan vaste openingsuren)? Wat zal de rol van vrijwilligers-transcribenten zijn in een toekomst waarin steeds meer mogelijk is met (HTR-)technologie? Hoe kan een bijzonder project als onze gedetineerdenwerking verbindend werken zowel binnen als buiten de muren van de gevangenis? Hoe kunnen we als archief nog meer onze rol opnemen als erfgoedverbinder in de diverse lokale gemeenschap?