Abstract

Deze bijdrage geeft een overzicht van de beschikbare systemen om gratis informatie op te sporen via Internet anno 2007. Het is een recentere, up-to-date versie van gelijkaardige presentaties bij de vorige conferenties in deze reeks, nl. Informatie 1999, 2001, 2003 en 2005.Die hebben telkens honderden toehoorders aangetrokken, zodat het zinvol lijkt deze reeks voort te zetten, min of meer als een traditie. De snelle evolutie van Internet en het WWW komt ook tot uiting in hun toepassing als bronnen van informatie.

Verslag door Patrick Vanouplines

Het was weer een tijdje geleden dat we een versie van de presentatie van internet en www Search Tools van Nieuwenhuysen beluisterden. Dat was ook deze keer de moeite waard. Paul Nieuwenhuysen is een geoefend spreker bij wie je je geen moment bij verveelt. Hij kondigt aan dat hij 250 slides te presenteren heeft. Een onbegonnen zaak dus (en de teller staat bij het einde op exact 274). De slides met groene achtergrond duiden aan wat er veranderd is ten opzichte van 2005. Het duurt even tot de eerste groene slide verschijnt, en intussen vrees je de draad kwijt te raken. Maar de zekerheid keert terug bij die eerste groene slide. Misschien is het beter de ‘oude' slides verkleind weer te geven, een paar bij elkaar, bedenken we ons terwijl de beelden voorbijflitsen. Dat zou alvast rustiger ogen.

De eerste groene slide gaat over Wikipedia. Daarover is in 2005 nog niet gesproken, maar nieuws is dat niet voor de meeste toehoorders. Bij subject directories krijgen we te horen dat Google Directory via de Amerikaanse site verdwenen is (maar er nog wel is op de Belgische site); dat kan erop wijzen dat Google Directory binnenkort helemaal verdwijnt. Enkele slides verder worden de ‘additional features' van Google bekeken. Het lijkt erop dat Google alle informatie ter wereld dreigt op te slorpen, met nu ook zoekmogelijkheden voor boeken, blogs, patenten en kaarten. Google speelt de rol van integrator.

Google krijgt wat concurrentie van Microsoft in de vorm van MSN Web Search. De naam is veranderd in Live Search (‘Live' wordt door Microsoft trouwens in veel nieuwe benamingen voor aanverwante producten gebruikt). Momenteel zijn er vier concurrenten: Google, Yahoo, Microsoft Search Live en Ask. Er zijn globale methoden voor het zoeken naar informatie op het internet: via directories, via indexen en via zogenaamde ‘multi-threaded'zoeksystemen. En toch blijft er nog heel wat verborgen op het internet, zoals gegevensbanken die niet (goed) ontsloten zijn.

Voor blogs (nieuw sinds de vorige presentatie) vertelt Nieuwenhuysen dat er gespecialiseerde zoekmachines zijn.

Zoeken naar boeken is niet zo eenvoudig: je onderzoekt meestal maar één gegevensbank (bijvoorbeeld Amazon) per keer. Maar nu zijn er gratis federale (of ‘meta search') systemen. Met Google Book Search kun je de volledige teksten van boeken doorzoeken (omdat Google de boeken zelf rechtstreeks heeft ingescand). Concurrenten zijn Live Books (van Microsoft) en Open Content Alliance.

Voor publiek toegankelijke online bibliotheekcatalogi vermeldt Nieuwenhuysen dat Europese catalogi van nationale bibliotheken via één zoekmachine onderzocht kunnen worden. "Maar", concludeert hij, "het blijft een rommeltje".

In verband met het zoeken naar tijdschriftartikelen wordt Microsoft Academic Live genoemd, actief sinds april 2006. Over de Directory of Open Access Journals (DOAJ) kan sinds 2005 niets nieuws verteld worden (behalve het stevig gegroeide aantal tijdschriften). Nieuwenhuysen haalt de recente evolutie van link resolvers aan.

Het zoeken naar multimediale files wordt vergemakkelijkt door verschillende gratis zoekmachines. Ook hier wordt Microsoft Search Live genoemd om te zoeken naar beelden. Met dezelfde zoekmachine kan interactief naar kaarten gezocht worden. Ook Google Maps is nieuw sinds de vorige presentatie.

Ten slotte schetst Nieuwenhuysen de evolutie. Er komt meer en meer informatie, die gratis is, en door meer en meer mensen gebruikt wordt. Een probleem voor bibliothecarissen en informatiespecialisten is dat de indexen aan het verdwijnen zijn, zodat enkel direct zoeken overblijft. Er komen nieuwe spelers, er is meer federated searching, we kunnen meer in boeken zoeken, en zowel social searching als personal searching nemen in belang toe. Ook het visualiseren van zoekresultaten neemt toe (hoewel niet zo snel in vergelijking met andere evoluties).

Na afloop van deze zeer rijke presentatie hebben we de indruk dat we enkel het topje van de slides gezien hebben, net zoals de zoekmachines enkel het ‘topje van het internet' toegankelijk maken. We prijzen ons gelukkig dat ook deze presentatie via de website van het VVBAD ter beschikking wordt gesteld, zodat we thuis alles nog eens rustig kunnen nalezen en ons de nieuwste zoekmogelijkheden eigen kunnen maken. We kunnen de spreker alleen maar dankbaar zijn dat hij het overzicht bijhoudt en er regelmatig over rapporteert.

Patrick Vanouplines
Hoofdbibliothecaris Vrije Universiteit Brussel