Move for Cape Town

Move for Cape Town

22.06.2021

Op 18 april 2021 sloeg de hevige bosbrand aan de Tafelberg in Zuid-Afrika over naar de nabijgelegen Universiteit van Kaapstad. Vooral de hoofduniversiteitsbibliotheek, de Jagger Library, was er erg aan toe. Manuscripten, kostbare boeken en archieven gingen in vlammen op, maar ook het bluswater vernietigde unieke collecties. 

Om de getroffen collecties te restaureren, zijn zowel expertise als gespecialiseerde materialen broodnodig. De Universiteit van Kaapstad kan rekenen op de steun van de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven). Vanwege haar eigen woelige geschiedenis zette de KU Leuven, samen met andere universiteitsbibliotheken, een actie op poten om geld in te zamelen voor de Jagger Library.

Hilde Van Kiel, directeur van KU Leuven Bibliotheken, en Diewer van der Meijden, administratief medewerker bij KU Leuven Bibliotheken, vertelden ons over hun actie

Een verwoestende brand

Het bibliothekenteam van de KU Leuven en rector Luc Sels contacteerden meteen na de brand de hoofdbibliothecaris van de Jagger Library om hun medeleven te betuigen. “We weten uit ervaring wat dit inhoudt en willen dan ook alle mogelijke hulp aanbieden”, zegt Hilde. Een antwoord volgde heel snel.

“De Jagger Library heeft nood aan begeleiding. Het netwerk van internationale universiteiten telt flink wat experten, maar jammer genoeg is het vanwege de coronapandemie heel moeilijk om fysiek tot bij hen te komen. Online begeleiding kan wel, zo heeft een van onze experten digitalisering nu contact met de Jagger Library. Het is op dit moment voornamelijk belangrijk dat ze met mensen ter plaatse werken”, zegt Hilde.

Dankzij een oproep vanuit de Copenhagen Business School in Denemarken kan de Jagger Library haar digitale collectie alvast deels heropbouwen. De Deense universiteit lanceerde een internationale oproep naar academici en andere onderzoekers die met de collectie van de universiteit gewerkt hebben om (digitale) kopieën van documenten uit de unieke collecties aan de Jagger Library te bezorgen.

“De schade is groot. De bibliotheekmedewerkers en vrijwilligers moeten zelf een selectie maken en prioriteit geven aan bepaalde archiefstukken. Via digitalisering of conservering kan materiaal weer manipuleerbaar gemaakt worden, maar voor een volledige collectie is dat quasi onmogelijk. Het vergt heel wat techniek en is voornamelijk individueel werk. Het belangrijkste was om het materiaal dat nat geworden was zo snel mogelijk te vriesdrogen. Die grote diepvriezers waren hun grootste prioriteit en zaten eind maart ongelukkig genoeg vast in het Suezkanaal. Pas na het vriesdrogen kunnen ze zien wat er nu echt verloren gegaan is. Dat zal een lang proces zijn want de grootste uitdaging is om te kijken wat eerst moet gebeuren”, vertelt Diewer. 

“Ik ben onder de indruk van hoe snel en efficiënt ze in Zuid-Afrika actie genomen hebben” zegt Hilde. “De communicatie van de Universiteit van Kaapstad is heel professioneel en indrukwekkend. De rector blijft de universitaire gemeenschap via nieuwsberichten aanspreken en aanmoedigen”, zegt Diewer. 

Eigen pijnlijke geschiedenis van de KU Leuven

"Deze gebeurtenis doet denken aan de eigen pijnlijke geschiedenis van de bibliotheek van de KU Leuven. Zowel in 1914 als in 1940 verloor de KU Leuven unieke erfgoedcollecties in een verwoestende brand", vertelt Hilde. De KU Leuven kon toen al rekenen op een enorme, wereldwijde solidariteit, voornamelijk vanuit Amerika en Japan. 

IMPORTANT
De uitgebrande bibliotheek van de KU Leuven in 1914

Als die hulp er toen al was, dan moet dat nu zeker lukken. “Iedereen beseft dat bibliotheken een enorm belangrijke rol spelen in de maatschappij en dat alle hulp, zowel praktisch als financieel, meer dan welkom is. Met financiële steun kan de Jagger Library de zwaar beschadigde collecties conserveren en restaureren. Daarnaast kunnen ze hun collectie ook verder uitbouwen met nieuw materiaal”, vertelt Diewer. 

"De tijdsgeest is nu helemaal anders, binnen de KU Leuven hebben we bijvoorbeeld een tijdje geleden de dekolonisatie onder de loep genomen. Het heeft niet veel zin om onze westerse collecties aan een Afrikaanse bibliotheek te schenken. Met financiële middelen kunnen ze daarentegen zelf uniek materiaal kopen dat beter aansluit op hun collectie", zegt Hilde.

Ook de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) en de Vlaamse Erfgoedbibliotheken (VEB) zijn betrokken. Omdat er in de Jagger Library heel wat erfgoedcollecties verloren gegaan zijn, is er een hoge nood op vlak van conservering. Vandaar dat de VEB er ook bij betrokken werd.

“Het vuur is bestreden, maar de schade blijft. We moeten nu actie ondernemen, anders is het oud nieuws. De bibliotheekmedewerkers van de Jagger Library hadden zelf ook tijd nodig om alles te organiseren, kliffen te omzeilen en alles wat beschadigd is in kaart te brengen”, zegt Diewer. 

Move for Cape Town

Onder het motto 'Move for Cape Townkan iedereen een steentje bijdragen door te gaan fietsen, lopen of wandelen. Zelfs een kroegentocht mag! “We hopen de afstand tussen België en Kaapstad, 13.000 kilometer, te bereiken. Natuurlijk zou het nog mooier zijn mochten we heen en terug kunnen keren en zo’n 26.000 kilometer kunnen afleggen”, vertelt Diewer.  

Na registratie op de website, kun je je kilometers zelf aangeven of een schenking doen. Een teller op de website geeft aan hoeveel kilometer er afgelegd is, hoeveel deelnemers er zijn en hoeveel geld er ingezameld is. 

Vanaf 40 euro krijg je een fiscaal attest, maar ook kleinere bedragen zijn meer dan welkom. De actie is een hartverwarmend en ondersteunend gebaar naar Kaapstad toe.

Na maanden van thuiswerken is ‘Move for Cape Town’ de ideale teamactiviteit om samen met je collega’s te organiseren. De actie loopt tot en met 21 oktober.

IMPORTANT

Nieuwsberichten

Alle nieuwsberichten

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be