Zondag is het zover: dan vieren we Internationale Archiefdag. Serieus? Hebben die ook al een dag? Jazeker. En dat dat het broodnodig is zal u jammer genoeg ook verbazen.
“Archivaris? Is dat niet saai?” klinkt een archivaris niet vreemd in de oren. Het beeld van de grijze muis met stofjas in de kelder zit diep ingebakken bij het brede publiek en politici. Recent verwees de campagne van Equal Payday er op een humoristische wijze naar. We zagen een saaie vent zitten in een muf lokaal onder een TL-lamp met uitgebluste blik (want hij heeft een shitty job). En dan? hoor ik u denken. Het stoffige imago zorgt ervoor dat archieven op de laatste plaats komen of zelfs helemaal geen plaats krijgen. Dat is best schrijnend. Zeker als je weet dat archieven de basis vormen voor het functioneren van een democratie. Het zijn de archieven die op de persconferentie worden getoond als bewijsmateriaal. Het zijn de archieven die duidelijkheid moeten scheppen in het handelen van de overheid in het verleden. Het zijn de archieven die terecht komen in onze druk bezochte musea. Het zijn de archieven die de basis vormen van onze geschiedschrijving en daarmee ook onze identiteit en cultuur.
Dat ze niet de plaats krijgen die ze eigenlijk verdienen, is ook anderen opgevallen. Historica Sophie De Schaepdrijver had het in een interview eerder dit jaar over een “ongelofelijke slordigheid waarmee er de afgelopen decennia is omgesprongen met onze archieven” en pleitte voor meer personeel. Want zonder archieven, geen geschiedenis. We willen de stille helden die achter de schermen voor onze archieven instaan vandaag in de kijker zetten en de clichés ontmaskeren. We vroegen aan leerlingen uit het basisonderwijs om een archivaris te tekenen en hoopten zo veel stereotypen te zien verschijnen. Maar dat was buiten de jeugd van tegenwoordig gerekend. We zagen veel kleur. We zagen vrouwen, mannen, helden (mét cape), onderzoekers en tekeningen die er boenk op zaten (de dinosaurus daar gelaten). Er is dus nog hoop!
Ontdek alle acties op sociale media met #IAD19.
