De middelen voor het lokaal cultuurbeleid werden in 2016 ingekanteld in het Gemeentefonds. Doordat deze middelen niet geoormerkt zijn en het invullen van BIOS - nu onderdeel van de lokale vrijetijdsmonitor - niet meer verplicht is, is er geen informatie meer over de besteding van dit budget. Tijdens de Commissievergadering Cultuur op 24 oktober 2019 kreeg minister Jan Jambon hierover vragen. De volledige transcriptie van de vraag en de antwoorden vind je hier.
Staf Pelckmans (Groen) vroeg op welke manier de minister het lokale cultuurbeleid wilde ondersteunen nu er geen directe link meer bestond tussen de Vlaamse Regering en het lokale beleid.
Jambon antwoordde dat het decreet inzake bovenlokale cultuurwerking daarbij zou helpen:
“Dit decreet […] biedt dus een aantal instrumenten. Het decreet beoogt de uitbouw en optimalisering van een kwalitatieve, duurzame, diverse en geïntegreerde bovenlokale cultuurwerking en wil de cultuurparticipatie bevorderen en versterken. […] Het decreet voorziet ook in de subsidiëring van een steunpunt dat als centrum van expertise het doel heeft individuen, organisaties en lokale besturen te ondersteunen bij hun praktijkontwikkeling en beleidsvisie inzake bovenlokale cultuur.”
Pelckmans betwijfelde of hiermee alle problemen opgelost werden. Nu het invullen van het Bibliotheek Informatie- en OpvolgingsSysteem (BIOS) – waarin bibliotheken informatie verstrekten over hun werking, gebruik, personeel enz. – niet meer verplicht is en opgenomen werd in de lokale vrijetijdsmonitor, zijn er geen cijfers meer beschikbaar over waar het geld aan besteed wordt. Pelckmans vroeg of het nuttig kon zijn om cijfers opnieuw verplicht te maken.
De andere leden van de commissie antwoordden hierop. Stephanie D’Hose (Open VLD) en Marius Meremans (N-VA) raadden aan om naar de lokale vrijetijdsmonitor te kijken en zagen geen noodzaak om BIOS opnieuw verplicht in te voeren.
Katia Segers (sp.a) was akkoord dat cijfers nodig zijn om te zien wat de gevolgen zijn nu de middelen voor cultuur niet langer geoormerkt worden.
Karin Brouwers (CD&V) vatte de toestand samen door te verklaren dat iedereen het erover eens is dat de vrijetijdsmonitor belangrijk is en dat die nog verder op punt gesteld moet worden.
Minister Jambon reageerde dat hij na twee weken nog niet kon ingaan op de lokale vrijetijdsmonitor. Daarnaast verkondigde hij zijn vertrouwen in de lokale besturen en waarschuwde hij dat men toch met heel sterke argumenten zou moeten komen voor hij erover zou denken om de beslissing van het vorige regeerakkoord terug te draaien.
Pelckmans verklaarde dat hij blij was dat er toch één akkoord bereikt was, namelijk dat cijfers belangrijk zijn en dat iedereen het eens was dat daaromtrent verbeteringen moeten komen. Daarnaast kwam hij nog eens terug op het verbreken van de draad tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen:
“Het gaat niet over controle. Het gaat over interactie. […] En wat heel Europa ons benijdde in dat lokaal cultuurbeleid, was dat als de kerktoren te veel zegt ‘het is arty-fatry’ en het is allemaal te ingewikkeld wat het cultuurcentrum of de bibliotheek doet’, Vlaanderen dan kon bijsturen. En omgekeerd, als het te veel arty-farty werd, konden de lokale besturen bijsturen. […] Het gaat dus niet over controle, maar over het volledig kwijtspelen van de interactie tussen het lokale bestuur en het Vlaamse niveau.”