Heb je er ooit al eens aan gedacht om een Europees project op poten te zetten, maar vreesde je dat het te veel moeite zou zijn? Wil je een netwerk opbouwen met andere openbare bibliotheken in Europa, maar weet je niet zo goed waar en hoe je moet beginnen? Of misschien wil je je belangenbehartiging versterken en strategieën helpen ontwikkelen om het boeiende werk dat je in de bibliotheek doet, zichtbaarder te maken voor je doelpubliek? Dat zijn allemaal zaken waarrond Public Libraries 2030 (PL2030), gesitueerd in Brussel, werkt.

PL2030

PL2030 is ontstaan vanuit Global Libraries, een initiatief dat gefinancierd wordt door de Bill & Melinda Gates Foundation. De missie van PL2030 is enerzijds het promoten van Europese openbare bibliotheken bij de overheidsinstellingen van de Europese Unie (EU). Anderzijds zet PL2030 alles wat bibliotheken doen om cultuurparticipatie, inclusie en het democratisch leven te bevorderen in de kijker. Als onderdeel van dat werk is PL2030 partner in verschillende door de EU gefinancierde projecten op het gebied van mediageletterdheid, digitale competentieontwikkeling voor bibliothecarissen en burgerparticipatie. Een belangrijk element voor PL2030 – en de bibliotheken binnen dat netwerk – is het bevorderen van internationale samenwerking via dat netwerk en pan-Europese projecten. De nauwe samenwerking met het European Bureau of Library, Information and Documentation Associations (EBLIDA) en de National Authorities on Public Libraries in Europe (NAPLE Forum) is heel belangrijk. Het is een krachtig samenwerkingsverband dat PL2030 een zeker aanzien en een zekere invloed geeft op het vlak van EU-zaken.

Projecten

Enkele eerdere projecten die PL2030 opgezet heeft, zijn onder meer Digital Travellers, Social Hackademy en Libraries of Emotions. Deze projecten waren gericht op onderwerpen zoals:

• het ontwikkelen van digitale vaardigheden bij bibliothecarissen en bibliotheekmedewerkers;
• het opzetten van databanken met hulpmiddelen die voor hen toegankelijk zijn;
• het ontwikkelen van digitale vaardigheden bij kansarme jongeren die leiden tot hackathons, waarbij digitale technologie gebruikt wordt om maatschappelijke problemen op te lossen;
• nieuwe manieren van lezen waarbij emoties en bibliotherapie (het gebruik van boeken voor therapeutische doeleinden) centraal staan.

Bij deze projecten werden verschillende strategieën toegepast om bibliotheken te betrekken; bibliotheken werden ofwel actief betrokken bij het hele project ofwel enkel bij de test- of bekendmakingsfase. Hoewel de onderwerpen van deze projecten breed zijn, beogen ze de ontwikkeling van tools die bibliotheken bij hun activiteiten kunnen gebruiken.

(Internationale) uitwisseling

Bibliothecarissen die actief betrokken zijn bij deze projecten en het netwerk van PL2030 hebben gewezen op het belang van ontmoeting en uitwisseling met andere bibliothecarissen. Uit de feedback die we verzamelden, bleek dat de wederzijdse uitwisseling voor veel bibliothecarissen van onschatbare waarde is. Bovendien benadrukten sommige bibliothecarissen dat zij het aangenaam vonden om te zien hoe andere bibliotheken bepaalde problemen – die ze zelf ook ondervonden – benaderden. Velen vonden dat inspirerend en wilden deze internationale samenwerking voortzetten, zodat ze regelmatig ervaringen met elkaar konden uitwisselen. Als we deze internationale samenwerking in een paar woorden zouden moeten samenvatten, dan is het dit: een wederzijdse uitwisseling van kennis. Elke bibliothecaris kan zijn of haar successen en uitdagingen voorleggen en leren van de ervaringen van anderen.

Internationale samenwerking vormt dus de kern van PL2030. Dat zie je ook terug in de raad van bestuur en bij de leden van PL2030: ze komen uit de Verenigde Staten (VS) of vanuit heel Europa, waaronder ook België. Krist Biebauw, directeur van De Krook, is onlangs benoemd in de raad van bestuur. Hij brengt zijn visie op de bibliotheeksector mee en op hoe we het netwerk verder kunnen ontwikkelen om bibliotheken dichter bij elkaar te brengen. Bovendien is het kantoor van PL2030 gevestigd in Muntpunt, in Brussel, waardoor we rechtstreeks in contact kunnen komen met bibliothecarissen uit België.

Uitdagingen

PL2030 heeft ook nauw samengewerkt met de European Cultural Foundation, een Europese onafhankelijke culturele instelling en filantropische organisatie, in de aanloop van de eerste editie van de Europe Challenge. Door deel te nemen aan deze uitdaging proberen bibliotheken gedeelde problemen, over de internationale grenzen heen, op te lossen. Vorig jaar namen Openbare Bibliotheken Amsterdam (OBA), het Deense Dokk1, Zentralund Landesbibliothek Berlin (ZLB), De Krook in Gent, Kranj City Library (Slovenië), Biblioteca Jordi Rubió i Balaguer (Spanje) en Valmiera Integrated Library (Letland) deel aan de eerste ronde. Ze deden mee aan burgerparticipatieprojecten van Europese aard over onderwerpen zoals actief burgerschap, toegang tot kennis en de digitale transitie, volksgezondheid en technologie, inclusie en gelijke rechten, ecologische duurzaamheid van stedelijke gebieden, vrouwen en technologie, en de democratisering van onze openbare ruimtes. Ook dit jaar organiseerden we een (tweede) ronde.

Internationale samenwerking is essentieel en nuttig voor de bibliotheeksector, omdat een breder inzicht in (inter)nationale kwesties oplossingen biedt voor de sector. Als onderdeel hiervan wil PL2030 een experimenteel netwerk ontwikkelen dat toolkits, werkwijzen en meer uittest en feedback levert, waarop deze toolkits aangepast kunnen worden aan verschillende contexten. Dat netwerk zou een eerste blik kunnen werpen op enkele van onze projecten en op hoe de verschillende problemen in verschillende landen aangepakt worden. Ze zouden ook als eerste hulpmiddelen en tools kunnen uitproberen om aan ons te laten weten wat wel en niet werkt en hoe deze verbeterd kunnen worden.

SMILES

Een van de projecten waar we aan werken, SMILES, – in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek (Nederland) en mediaspecialisten uit Vlaanderen en Madrid – is gericht op het bestrijden van fake news en informatie, en het vergroten van de kennis en vaardigheden bij jongeren tussen 12 en 15 jaar. In het kader van dat project werd in september 2022 een opleidingsworkshop georganiseerd over digitaal leren en digitale geletterdheid voor bibliothecarissen en leerkrachten. Het doel van deze workshop was om alle deelnemers in staat te stellen om zelfstandig workshops te kunnen uitvoeren. De deelnemers kregen een handleiding en een digitale toolkit om zelf een workshop te organiseren.

Meer informatie:

> theeuropechallenge.eu
> publiclibraries2030.eu