Boekenproeverijen van de Openbare Bibliotheek Brugge

Leerlingen uit de tweede graad van het secundair onderwijs kunnen in Brugge deelnemen aan een Boekenproeverij. Deze activiteit bestaat uit twee luiken, een in de klas en een in de bibliotheek. De leerlingen maken onder deskundige begeleiding kennis met uiteenlopende boekgenres en ontdek- ken welke lectuur hen al dan niet aanspreekt. Het beoogde resultaat: meer leesplezier!

Een koffer vol boeken in de klas

Tijdens deel 1 van de Boekenproeverij komt er op school een medewerker van de bibliotheek over de vloer. Gewapend met een koffer vol boeken gaat die gedurende één lesuur in gesprek met de leerlingen. Tijdens drie doorgeefrondes gaan de meest verschillende boeken van hand tot hand. De aandacht wordt telkens gevestigd op een ander aspect: wat roept de cover van een boek op, wat brengt de achterflap je bij, wat doet het lezen van een fragment met jou?

Ideeën en ervaringen worden uitgewisseld met de duidelijke boodschap dat er geen foute antwoorden bestaan. De boeken en de reacties van de leerlingen hierop vormen de rode draad. Welke boeken bevallen hun al dan niet en wat vertellen ze daarover? Is het een troef als je een verhaal al kent van film, game of BookTok? Wie leest er graag een spannend boek, fantasy of waargebeurde verhalen? Wat maakt een boek echt aantrekkelijk, wat maakt een schrijfstijl boeiend, welke rol speelt de omvang van een boek? Wat betekent de aan- of afwezigheid van illustraties?

Een brede waaier aan genres

Het succes van deze ‘boekenbabbel’ staat of valt onder andere met het boekenaanbod in de koffer. We streven naar een geslaagde mix uit zowel de jeugd- als de volwassenenafdeling (fictie). Ook graphic novels zijn steeds terug te vinden. Om de twee jaar wordt het aanbod grondig herdacht, maar tussendoor wordt zoveel mogelijk ingespeeld op de leefwereld van de jongeren (wat leeft op Netflix en TikTok?).

In elk boek uit de koffer zitten telkens verschillende ‘fiches’ (kopieën van de cover) die de leerlingen er – als het boek bij hen in de smaak valt – kunnen uithalen. Aan het einde van het lesuur maakt elke leerling zo een top 3 met haar of zijn favorieten. Deze informatie gaat met de bibliotheekmedewerker mee richting bibliotheek. Ze vormt de basis voor deel 2 van de Boekenproeverij.

Het tegenbezoek

Korte tijd na de boekenbabbel volgt deel 2 van het verhaal. De klas verplaatst zich naar de Biekorf en krijgt zo de kans om veel meer te ontdekken dan die ene, weliswaar veelzijdige, koffer. Dat bezoek van ongeveer anderhalf uur start met een korte introductie. Aan de hand van de verschillende top 3-lijstjes van de klas worden groepjes van gelijkgestemde zielen samengesteld in de bibliotheek. Elk groepje krijgt een lichtjes aangepast opdrachtenparcours dat met een tablet en bijbehorend boekje in handen uitgevoerd wordt. Het gebruik van de tablet en natuurlijk ook van de catalogus van de bibliotheek wordt toegelicht.

Op ontdekking in de bibliotheek

Enerzijds leren de jongeren zo de inrichting en werking van de bibliotheek kennen (ze worden door de jeugd- en de volwassenenafdeling geleid), anderzijds wordt er opnieuw gepeild naar hun eigen voorkeur binnen dat rijke aanbod. Er wordt hun immers telkens opnieuw gevraagd om een boek te kiezen. In een winkelmandje verzamelen ze fysiek al deze boeken, en via de vragenlijst op de tablet sturen ze hun voorkeur door naar de bibliotheek.

Nabespreking

Als het opdrachtenparcours afgewerkt is, wordt aan elk groepje gevraagd om samen hun favoriete boek te kiezen, en in een filmpje van enkele minuten hun keuze toe te lichten. Afsluitend worden deze filmpjes met zijn allen bekeken. Dat leidt soms tot verrassingen. Waar sommige leerlingen vooral houden van het maken van filmpjes en het entertainen, grijpen andere de gelegenheid om kort en krachtig een boek toe te lichten dat hen oprecht interesseert.

In het beste geval vormt dat een aanleiding om dieper op hun leesvoorkeuren in te gaan. Maar er wordt natuurlijk breder gepeild naar hun ervaring: wat vonden ze van de bibliotheek en de opdrachten? Was dit hun eerste bezoek? Hebben ze contact gehad met andere bezoekers? Zijn ze van plan om op eigen initiatief of naar aanleiding van een schoolopdracht terug te keren? We spreken met de Boekenproeverij een breed publiek aan (leerlingen uit heel uiteenlopende richtingen) en ook hun antwoorden en ervaringen lopen vaak sterk uiteen. Voor sommige Brugse jongeren zijn dit wel degelijk hun eerste stappen ooit in de bibliotheek, dat onderstreept nog eens extra het belang van het tweede deel uit ons verhaal.

Een digitaal alternatief tijdens de coronacrisis

Het zal niemand verbazen dat COVID-19 tijdens de voorbije jaren stokken in de wielen stak. De rijkdom van de wederzijdse bezoeken ging tijdens de crisis natuurlijk deels verloren. Een digitaal platform bood soelaas. De antwoorden die zo door een kleine vierhonderd leerlingen naar ons doorgestuurd werden, boden daarenboven een actuele en rijke bron aan informatie.

Ook hier werd gepeild naar wat een boek boeiend maakt en wat bij het kiezen van lectuur de doorslag geeft. Enkele voorbeelden uit de respons: een cover zien de leerlingen bij uitstek graag mysterieus. Inhoudelijk worden ze graag op het verkeerde been gezet en verkiezen ze herkenbare en spannende verhalen. Na zeven jaar Boekenproeverij treden enkele favorieten steeds opnieuw naar voren en vormen deze top 3:

Moordvrienden (Natasza Tardio)
War dogs (Guy Lawson)
Assassin’s Creed (Oliver Bowden)

De interesse voor wat zich in films en games afspeelt, wordt hierbij bevestigd. Jongeren staan zeker open voor suggesties, maar hebben graag de keuze wanneer ze een boek moeten lezen voor een boekbespreking. Daar speelt de Boekenproeverij perfect op in.

> Meer informatie: brugge.bibliotheek.be/secundair-onderwijs.