Ruusbroecgenootschap

META Nummer 2021/4

Ruusbroecgenootschap

Geschreven door Daniël Ermens en Erna Van Looveren
Gepubliceerd op 11.05.2021
IMPORTANT
© Adriaan Delsaerdt

Wanneer werd het Ruusbroecgenootschap opgericht?

Het Ruusbroecgenootschap is een universitair onderzoeksinstituut voor de wetenschappelijke studie van de geschiedenis van de spiritualiteit in de Nederlanden. In de loop van haar bijna honderdjarig bestaan – de onderzoeksgroep werd in 1925 door vier Vlaamse jezuïeten opgericht – is de huisbibliotheek van de stichters uitgegroeid tot een rijke wetenschappelijke bibliotheek over christelijke vroomheid, spiritualiteit en mystiek.

Naast hedendaagse onderzoeksliteratuur beschikt de bibliotheek over een unieke collectie primaire bronnen: handschriften, oude drukken en prenten. Ondertussen is de bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap een door de Vlaamse overheid erkende erfgoedbibliotheek en werkt zij nauw samen met de Antwerpse Universiteitsbibliotheek.

Wat is jullie opdracht en hoe vullen jullie die in?

Onze opdracht is drieledig. De bibliotheek functioneert in een academische context en haar eerste opdracht is dan ook het faciliteren van het academisch onderzoek en het onderwijs. Als erkende erfgoedbibliotheek zetten we vanzelfsprekend ook in op de zogenoemde vijf basisfuncties die de Vlaamse overheid in haar Cultureelerfgoeddecreet van 2017 opgenomen heeft.

De erfgoedcollectie is bovendien nog steeds eigendom van de jezuïetenorde. De bruikleenovereenkomst, die onlangs nog voor onbepaalde duur verlengd werd, legt ons ten slotte een brede wetenschappelijke en maatschappelijke valorisatie van de collectie op.

Wat hebben jullie al kunnen verwezenlijken?

In de loop van de jaren zijn we erin geslaagd een mooie collectie primaire bronnen bij elkaar te brengen op het gebied van de mystieke literatuur, oude gebedenboekjes en devotionele prenten. We streven ernaar om de collecties aan te vullen met relevant bronnenmateriaal, ze met zorg te bewaren en ze op een wetenschappelijk verantwoorde manier te ontsluiten. Via de publiekswerking proberen we ze met de onderzoeksgemeenschap en het brede publiek te delen.

Welke ambities willen jullie als team nog graag verwezenlijken?

De digitale ontsluiting van onze collectie staat op dit moment bovenaan onze agenda. Hiermee willen we dat bijzonder erfgoedmateriaal bij een groter publiek kenbaar maken. Zeker onze prentencollectie (circa 40.000 devotieprentjes) verdient die aandacht.

De digitale ontsluiting van onze collectie staat op dit moment bovenaan onze agenda

Hoe meet je de impact van jullie werk?

We houden jaarlijks statistieken bij. Maar minstens even belangrijk is de impact die moeilijker meetbaar is: elk jaar vinden talrijke studenten en onderzoekers de weg naar onze bibliotheek en komen er vragen vanuit het verre buitenland. Sinds enkele jaren zetten we ook sterk in op stagiairs die hier een eerste professionele ervaring komen opdoen. Op de wat langere termijn plannen we enkele grootschaligere initiatieven om dit Antwerpse ‘jezuïetenerfgoed’ onder de aandacht van het brede publiek te brengen.

Wat maakt jullie team zo uniek?

De nauwe samenwerking met de onderzoeksgroep. Het aankoopbeleid is in grote mate afgestemd op de noden van de onderzoeksgroep. De collectie die door deze samenwerking ontstond, is uniek in haar soort.

Hoe zou je de teamspirit kunnen omschrijven?

Wij zijn ons ervan bewust dat we in de voetsporen treden van de stichters van deze bijzondere bibliotheek. Net als onze voorgangers proberen we de geschreven en gedrukte bronnen van de geleefde spiritualiteit – de manier waarop de gelovigen het geloof beleden en beleefden – te verzamelen, te ontsluiten, te onderzoeken en te bewaren voor toekomstige generaties.

Welke achtergrond hebben de teamleden?

De bibliothecaris van het Ruusbroecgenootschap is master in de geschiedenis. De assistent-conservator is een boekhistoricus met specialisatie in het handgeschreven boek en de boekband. De beide medewerkers die zorg dragen voor de dagelijkse werking van de leeszaal en het magazijn hebben een lerarenopleiding gevolgd of de middelbare school voltooid. De huidige directeur van het Ruusbroecgenootschap is hoogleraar geschiedenis; hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van boek en bibliotheek.

Welke vaardigheden zijn cruciaal om in dit team te functioneren?

We zijn een klein team voor een gespecialiseerde bibliotheek met een meer dan gemiddelde omvang. Dat vraagt heel wat flexibiliteit en doorzettingsvermogen.

Welke voordelen (en risico’s) heeft het werken in teamverband voor een erfgoedbibliotheek?

Ons kleine team zit stevig ingebed in een netwerk van (erfgoed)bibliotheken, boekhistorische en religieuze verenigingen en collegagroepen. Dat maakt dat we met een kleine bezetting toch efficiënt aan de slag kunnen gaan

IMPORTANT

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be