Kazerne Dossin

META Nummer 2021/3

Kazerne Dossin

Geschreven door Dorien Styven
Gepubliceerd op 30.03.2021
IMPORTANT
© Kazerne Dossin

Wanneer werd Kazerne Dossin opgericht?

De vzw Kazerne Dossin werd in 2008 gesticht. Vier jaar later opende het museum, memoriaal en documentatiecentrum. Onze organisatie bouwt voort op de werking van het Joods Museum van Deportatie en Verzet dat in 1996 opende op de locatie van het voormalige SS-verzamelkamp voor Joden en Roma in Mechelen.

Wat is jullie opdracht en hoe vullen jullie die in?

Kazerne Dossin documenteert, bestudeert en herdenkt zowel de vervolging van Joden en Roma uit België tijdens de Tweede Wereldoorlog, als andere mensenrechtenschendingen. Team Collecties en Onderzoek verwerft, digitaliseert, conserveert en ontsluit zowel originele stukken als digitale reproducties over deze thema’s, en voert wetenschappelijk onderzoek uit. 

Wat hebben jullie al kunnen verwezenlijken?

Kazerne Dossin is hét expertisecentrum inzake de raciale vervolging in België. Hierdoor mochten we meewerken aan publieksproducten zoals Kinderen van de Holocaust (Canvas). Via onze online beeldbank ontsluiten we bovendien honderden privé- en overheidsarchieven. Daarnaast coördineert team Collecties en Onderzoek het Geef ze een gezicht-project. We zoeken portretten van gedeporteerden die in 1942-1944 vanuit de Dossinkazerne weggevoerd werden en konden zo meer dan 20.000 slachtoffers opnieuw een gezicht geven.

Welke ambities willen jullie als team nog graag verwezenlijken?

Het onderzoek naar de raciale vervolging levert nog steeds nieuwe inzichten op. Zo werken we aan een studie over de impact van de verplichte tewerkstelling van Joodse Antwerpenaren op de overlevingskansen van hun gezinnen.

Deze slachtoffers zijn geen nummers, maar individuen met elk een eigen verhaal

Onze expertise breidt zich ook verder uit in andere richtingen. In januari lanceerden we de tentoonstelling #FakeImages over antisemitisme. Daarnaast zetten we in op het verwerven van originelen en de volledige ontsluiting van ons archief via de online beeldbank.

Hoe meet je de impact van jullie werk?

We werken met verschillende parameters: het aantal bezoekers in onze leeszaal, het aantal unieke gebruikers van onze beeldbank, het aantal daar gepresenteerde beschrijvingen enzovoort. De belangrijkste parameter – die tegelijk niet te meten valt – is echter de dankbaarheid van de families, wanneer we na decennia eindelijk antwoord kunnen geven op hun vragen over gedeporteerde geliefden.

Wat maakt jullie team zo uniek?

Elk van de teamleden heeft zijn eigen professionele en onderzoeksexpertise, maar ook voeling met slachtofferherdenking. We zijn ons steeds bewust van de context waarin we werken. De 25.800 mannen, vrouwen en kinderen die vanuit de Dossinkazerne gedeporteerd zijn, waren elk uniek. Dat houden we bij ons werk – en zeker in het contact met nabestaanden – steeds in het achterhoofd. Deze slachtoffers zijn geen nummers, maar individuen met elk een eigen verhaal. 

Hoe zou je de teamspirit omschrijven?

Ondertussen werken we ettelijke jaren samen. We zijn goed op elkaar ingespeeld, kennen elkaars sterktes en zwaktes, en appreciëren de verschillen in persoonlijkheid. We organiseren jaarlijks een teamdag voor zowel onze ploeg als alle medewerkers van Kazerne Dossin. Het is een moment om te reflecteren over de werking van de organisatie, maar ook om plezier te maken en elkaar op persoonlijk vlak beter te leren kennen.

IMPORTANT
V.l.n.r.: Laurence Schram, Gunter Vandeplas, Dorien Styven en Veerle Vanden Daelen. © Kazerne Dossin

Welke achtergrond hebben de teamleden?

Ons team omvat vier vaste medewerkers en een ploeg enthousiaste vrijwilligers. De conservator stuurt en vertegenwoordigt Kazerne Dossin in (inter)nationale netwerken. De onderzoeker voert onderzoeks- en tentoonstellingsprojecten uit. De medewerker digitalisering scant archieven en de archivaris is verantwoordelijk voor archiefverwerving, conservatie en ontsluiting.

Daarnaast zijn er gedeelde taken zoals de teamadministratie, de leeszaalpermanentie, het beantwoorden van digitale aanvragen en het publiceren van artikels of blogbijdrages. De vrijwilligers hebben elk een specifieke taak, gaande van digitalisering en verpakking van originelen tot het opstellen van naamindexen en het afnemen van interviews.

Welke eigenschappen zijn cruciaal om in dit team te functioneren?

Empathie! Ons team komt in contact met heel wat overlevenden of nabestaanden van gedeporteerden. Het blijft emotioneel om samen met hen te ontdekken wat er tijdens de oorlog met hun geliefden gebeurd is. Vaak stierven zij immers een tragische dood in de gaskamers.

Daarnaast is ook accuraatheid een vereiste. Naast de families assisteren wij ook heel wat musea, archieven en onderzoekers uit binnenen buitenland bij hun projecten. De kwaliteit van de online beschrijvingen of van informatie, rechtstreeks aan aanvragers geleverd, moet steeds bewaakt worden.

Welke voordelen (en risico’s) heeft het werken in teamverband voor jullie sector?

De teamleden hebben elk hun eigen expertise, waardoor ze elkaar aanvullen. Zo groeien de competenties bij het uitwerken van nieuwe projecten. Een goede coördinatie is wel belangrijk, zodat ieders werkwijze op elkaar afgestemd blijft en belangrijke informatie goed doorstroomt.

IMPORTANT

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be