Hoe ben je in de archiefsector beland?

Na mijn studie Filosofie ben ik gaan werken in een bibliotheek. Ik had trouwens net mijn thesis af toen het internet voor het eerst opdook in de faculteitsbibliotheek. Google bestond nog niet. Even wat browsen zat er nog niet in.

Plekken waar informatie verzameld wordt, trekken me aan: of dat nu online databanken met wetenschappelijke artikels zijn, of de boeken- en dvd-rekken van de openbare bibliotheek. Al die kennis zomaar binnen handbereik, ik kan daar echt gelukkig van worden.

Archiefbestanden zijn ook clusters van opeengepakte kennis. Daar krijg je zelfs nog ietsje meer. Het archiefstuk zelf vertelt een stuk van het verhaal via zijn vorm: meta-informatie. De beleving kleeft eraan vast.

Waar werk je nu? En wat houdt jouw baan in?

Ik coördineer de archiefdienst van de Belgische Senaat. Archiefwerk heeft voor mij slechts zin in de context van mensen en gemeenschappen: eerst probeer je het verhaal te achterhalen over hoe het archief tot stand gekomen is, en dan wil je dat verhaal zo begrijpelijk mogelijk doorgeven aan wie er interesse voor heeft.

Sinds een paar jaar gaan we voor onze publiekswerking van twee principes uit: zoveel mogelijk digitaal ter beschikking stellen en dat liefst zo laagdrempelig mogelijk. Wetenschappelijke onderzoekers vinden hun weg naar ons wel.

Wij werken in de eerste plaats voor onze opdrachtgever en financier, namelijk de modale belastingbetalende Belg.

Hoelang ben je al actief binnen de VVBAD?

Ik werd lid van de VVBAD toen ik het stadsarchief van Halle onder mijn hoede kreeg. Dat is nu twintig jaar geleden. Het was Willy Van de Vijver, archivaris van de stad Mechelen, die me liet kennismaken met de toenmalige werkgroep Gemeentearchieven (nu de werkgroep Lokaal Overheidsarchief, WLOA).

Hij raadde me trouwens ook aan om de gespecialiseerde studie Archivistiek te volgen (nu een master-na-masteropleiding). Bij de VVBAD, in de sectie Archief en Hedendaags Documentbeheer (AHD), ontdekte ik dat we toen allemaal met dezelfde problemen kampten: digitalisering, onbegrip, schimmeluitbraak … noem maar op.

Dat uitwisselen is voor mij nog steeds het sterkste en aantrekkelijkste punt van onze ledenvereniging. Actief een mandaat opnemen, was een logische stap: als je je verwend en gesteund voelt door een groep, dan wil je ook iets terugdoen voor die groep. Niet?

Ik vind wel dat het zwaarder wordt. De ‘professionalisering van de sector’ maakt het allemaal wat strakker; de job wordt veeleisender, er is minder tijd voor vrijwillige inzet. Maar tegelijk verwachten de leden een professionele dienstverlening van de VVBAD.

Soms vraag ik me af hoeveel je van een ledenvereniging kunt vragen. Zitten we niet te veel op het speelveld van overheidssteunpunten? Waar zit onze niche? Zelfs als de VVBAD als zodanig zou ophouden te bestaan, dan staat er morgen een nieuwe, VVBAD-achtige vereniging op. Daar ben ik van overtuigd.

Wat is de meest voorkomende misconceptie over je jobinhoud wanneer je mensen vertelt dat je in een archief werkt? En hoe weerleg je die?

De meest voorkomende misconceptie is eigenlijk geen misconceptie. Archiefwerk is dodelijk saai. (lacht) Ik kan dat niet weerleggen. Wie propt er nu graag stoffige documenten in plooidozen? Wie kickt er op ellenlange beschrijvingen in Excel? Wie kuist graag de mailbox uit van collega’s die vertrokken zijn? Ik alvast niet.

Het wordt pas boeiend als je uitzoomt. Welke betekenis hebben die archieven voor de mensen – en gemeenschappen van mensen! – van vandaag en morgen? En hoe organiseer je die kennis zodat ze binnen een paar jaar nog steeds toegankelijk is voor die community’s?