Google Books en de stad Antwerpen sloten een overeenkomst om 100.000 werken uit de collecties van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en Museum Plantin-Moretus te digitaliseren en wereldwijd te ontsluiten.

Ze worden – na de Universiteitsbibliotheek Gent en de Koninklijke Bibliotheek Den Haag – de derde partner uit de Lage Landen waarmee Google in zee gaat. Google Books groeide ondertussen uit tot de grootste digitale bibliotheek ter wereld.

Sinds de lancering in 2004 werden dertig miljoen boeken gescand in 473 talen. Het Nederlands is er met 1,3 procent vertegenwoordigd. Google analyseerde begin 2019 de catalogi van beide instellingen, want alleen publicaties die ouder zijn dan 125 jaar en waarop geen auteursrecht meer rust, komen in aanmerking.

Bovendien mogen ze niet al in Google Books opgenomen zijn. Een heel groot deel van de boeken die Google in de collecties van de Erfgoedbibliotheek en van het Museum Plantin-Moretus selecteerde, zijn unieke oude drukken.

Beide huizen bezitten samen zonder twijfel de grootste Antwerpse zestiende- en zeventiende-eeuwse collectie ter wereld. De andere, hoofdzakelijk negentiende-eeuwse publicaties, maken deel uit van de rijke en internationale collectie van de Erfgoedbibliotheek.

De volgende drie jaar worden intensief voor de twee instellingen. Google investeert dan wel in de digitalisering, de voorbereiding en de nazorg is niet te onderschatten. Eens het project van start gaat, vertrekt er elke zes weken een lading met 5.000 boeken naar het Europese scancentrum.

Al deze publicaties moeten uit de depots gehaald worden, en ontstoft, verpakt en klaargemaakt worden voor transport. Er wordt nagekeken of de boeken op een voldoende consistente en kwaliteitsvolle manier beschreven zijn en metadata worden indien nodig aangepast en verfijnd.

Elk volume krijgt een barcode om het boek gedurende het hele proces te kunnen volgen en de juiste metadata aan het digitale exemplaar in Google Books te kunnen koppelen. Boeken die niet in aanmerking komen voor digitalisering – vanwege formaat, schade of waarde – scannen we zelf.

De digitale bestanden bezorgen we aan Google, zodat zij uiteindelijk ook in Google Books zichtbaar worden. Elke zes weken keren er ook 5.000 gedigitaliseerde boeken bij ons terug. Google zet de scans vrijwel onmiddellijk online.

In de eigen catalogi linken we naar Google Books, en de digitale kopie nemen we op in DAMS, de digitale beeldbank van de stad Antwerpen, en het e-depot van de stad.

Met dit project maken we een kwantumsprong: niet alleen erfgoed dat in Antwerpen gedrukt werd, maar ook het gedrukte werelderfgoed dat zich in Antwerpen bevindt, wordt wereldwijd toegankelijk, gratis en voor iedereen.