Misschien heeft jouw organisatie ook een voorraad oude spoelen, cassettes of platen waarvan je de inhoud en waarde niet helemaal kunt inschatten? Of misschien kloppen er soms bezoekers aan met een mysterieuze doos vol onbekende audiovisuele dragers? Wat doe je daar dan mee? Er bestaat een overvloed aan soorten audiovisuele dragers, afhankelijk van wanneer het beeld en geluid opgenomen is.

Verschillende cassettes, spoelen en schijfjes volgden elkaar in snel tempo op, en ondertussen hebben die ook alweer plaats geruimd voor het digitale geheugen van computers en smartphones. Zie je door de bomen het bos niet meer, wanneer je start met je zoektocht naar de juiste benaming en bewaring van analoge dragers? Maak dan gebruik van de verzamelde kennis op kenjedrager.be, een platform van meemoo: je kunt er onbekende dragers mee identificeren, de erfgoedwaarde ervan bepalen en je vindt er advies over digitalisering en bewaring. Lees hier hoe je dat precies doet.

De eerste stap: surf naar kenjedrager.be. 

Daar kan je kiezen tussen drie acties:

1. Identificeer onbekende dragers

Je drager leren kennen is een eerste, belangrijke stap als je audiovisueel erfgoed wilt bekijken of bewaren. De website is opgevat als een beslisboom. Het begint met een algemene vraag over hoe je drager eruitziet: is het een gesloten cassette, een ronde schijf uit één stuk of is de drager opgewikkeld rond een spoel of kern? Een aantal foto’s zorgt voor verduidelijking. Iedere vraag die je beantwoordt, reduceert het aantal mogelijke dragers.

Naast de naam van je drager leer je ook meer over het formaat zelf, waarvoor het gebruikt werd en ontdek je enkele leuke weetjes. Bij de vragen en antwoorden wordt geen jargon gebruikt, en er zijn duidelijke foto’s voorzien. Je kunt dus gerust bezoekers en anderen die nieuw zijn in de materie doorverwijzen naar de website.

2. Bepaal de erfgoedwaarde

Ben je te weten gekomen wat je in handen hebt? Misschien is de volgende vraag dan of dit materiaal interessant kan zijn voor jouw organisatie of voor een andere erfgoedinstelling? Ook hiermee helpt kenjedrager.be je op weg. Aan de hand van enkele criteria kun jij of je bezoeker zelf aftoetsen wat de waarde is van de audiovisuele drager die je in handen hebt. De website verwijst gebruikers door naar erfgoedkaart.be om contact op te nemen met erfgoedinstellingen, die misschien interesse kunnen hebben in het materiaal. Al zal jij als informatieprofessional vast ook al een idee hebben waar het materiaal helemaal tot zijn recht kan komen.

3. Krijg advies over digitalisering en bewaring

Komt het materiaal niet in aanmerking voor bewaring door een erfgoedinstelling, dan kun je nog steeds te weten komen hoe je de dragers zelf kunt bewaren, ofwel in hun huidige vorm of via digitalisering. Bovenop enkele algemene tips gaat kenjedrager.be dieper in op de verschillende soorten dragers en welke omstandigheden optimaal zijn voor hun bewaring.

Wil je het materiaal ook graag digitaal in je bezit hebben, om het te gebruiken of voor bewaring op de langere termijn? Zowel voor video als audio geeft kenjedrager.be tips over de duurzaamste digitale formaten. Je komt te weten waarop je moet letten bij digitalisering, welke technische parameters van belang zijn en welke zaken je zeker moet vermelden bij een offerteaanvraag voor digitalisering. Voor zo’n aanvraag vind je een template op de website en een lijst met bedrijven gespecialiseerd in digitalisering: alles is dus aanwezig om meteen van start te gaan. 

Over kenjedrager.be 

Waar komt al deze kennis over dragers, digitalisering en bewaring van audiovisueel materiaal vandaan? Kenjedrager.be is een initiatief van meemoo, het Vlaams Instituut voor Archief. Vanuit hun jarenlange praktijkervaring als VIAA en PACKED (nu samen meemoo) antwoorden ze op mogelijke vragen over audiovisuele dragers. Ze zetten zich in om bedreigde audiovisuele dragers te redden van hun ondergang.

In verschillende digitaliseringsprojecten verzamelde meemoo kennis over zowel veelgebruikte als minder voorkomende analoge en digitale formaten en dragers. Die kennis werd in 2018 gedeeld met het brede publiek op kenjedrager.be, een initiatief dat in 2019 bekroond werd met een Archive Achievement Award voor ‘Excellence in Media Preservation’, een prijs uitgereikt door de FIAT/IFTA (International Federation of Television Archives). Indien er specifieke kennis over een bepaalde drager op het platform ontbreekt, dan heeft meemoo deze nog niet grootschalig gedigitaliseerd. Laat weten om welke drager het gaat op info@meemoo.be