Wat is jullie opdracht en hoe vullen jullie die in?
Wij zorgen voor de boeken uit de M-Bibliotheek: we vervolledigen het schade-inventarisatieformulier, reinigen boeken en bieden vervolgens eerstelijnszorg. Die zorg omvat onder andere nietjes, kleefband en etiketten verwijderen, losse bladen vastzetten, katernen herinbinden met cahiersteek en vlakken van de kaft. We koken ook onze eigen tarwebloempap om hoeken te verstevigen en scheuren te herstellen. Daarmee proberen we ‘achteruitgang’ van elk boek te voorkomen. Soms vraagt de
afdeling Oude Kunst om een speciale publicatie uit de Preciosa klaar te maken voor een tentoonstelling, zoals Borman en Zonen, sinds 20 september te bewonderen in M. Bij de start van onze werken kregen we een opleiding van Handboekbinderij en Restauratieatelier J.-J. Camps in Diest, ondertussen hebben we al twee opfrissingssessies achter de rug.
Wat hebben jullie al kunnen verwezenlijken?
Sinds mei 2018 heeft de M-EHBO-Boekenclub 600 boeken en een schenking van 183 veilingcatalogi gereinigd, verzorgd, herverpakt en een definitieve standplaats in het bibliotheekdepot gegeven. Agnes is zelfs zo gebeten door het werk dat ze zich buitenshuis bijschoolt. We zoeken voortdurend naar manieren om de communicatie e verbeteren, bv. door een WhatsAppgroep op te richten. En bijna iedereen schuimt de rommelmarkt of de eigen zolder af op zoek naar interessant tweedehandsmateriaal zoals presse papiers, unieke schaartjes of naaigerief. Recent ontvingen we trouwens een bijzondere schenking van abdij Keizersberg in Leuven: een authentieke boekenpers en een machine om de boekband te lijmen of te naaien. Duurzaamheid en de circulaire economie zijn niet enkel modewoorden bij M.
Hoe meet je de impact van jullie werk?
Jeff geeft terecht aan dat wij, de vrijwilligers, onmisbaar zijn binnen de werking van de afdeling Oude Kunst. Misschien een cliché maar zonder onze groep worden boeken bewaard zonder voorafgaande reiniging en dat is nefast voor langetermijnbewaring. Het opvullen van lacunes of herstellen van de boekband voorkomt verlies van informatie of context en de zorg voor de bibliotheekcollectie past binnen het M-beleid rond behoud en beheer: iedere schakel is even belangrijk.
Wat zijn jullie ambities?
Zoals binnen iedere vrijwilligersploeg, is er binnen onze groep een natuurlijk verloop en hebben wij van een aantal collega’s afscheid moeten nemen: jong-afgestudeerden die een interessante werkopdracht kunnen strikken, een eigen zaak oprichten, tijdelijk afscheid moeten nemen om zorgredenen of focussen op het werk binnen een andere M-vrijwilligerspool. Maar we mochten ondertussen Lieve en Nathalie verwelkomen die met volle goesting aan hun opleiding begonnen zijn. Allen willen we een oud ambacht uitoefenen en anderen begeesteren — zelfs de jongsten — door hen te leren om bv. een bundeltje in te binden op eenvoudige wijze in plaats van er drie nietjes in te slaan die dan toch roesten en dus weer verwijderd moeten worden. En we willen steeds meer ervaring opdoen en tussendoor gezellig blijven babbelen — zware inhoudelijke discussie over de aanpak van ‘moeilijke’ boeken — veel lachen en af en toe zelfs in een lied uitbarsten.
Welke achtergronden hebben de vrijwilligers? Wat zijn redenen om als vrijwilliger aan te sluiten bij de M-EHBO-Boekenclub?
Onze club bestaat o.a. uit verpleegkundigen, museummedewerkers, professionals uit het onderwijs, restaurateurs, redacteurs en (kunst)historici. Joost is de initiatiefnemer: hij volgde een een-op-eenopleiding boekbinden bij atelier Camps en had de vrijwilligers bij DIVA Antwerpen aan het werk gezien. Hij is meteen naar M gestapt en stelde voor om dit voorbeeld te volgen. Verscheidene vrijwilligers volgden modules binnen de CVO-opleiding behoudsmedewerker en wilden graag theorie omzetten in praktijk. Maar ook re-integratie in de Leuvense gemeenschap — na 30 jaar in het buitenland — is een goede motivator. Voor iedereen hoort de liefde voor papier en het geschreven woord tot de interessesfeer.
Welke eigenschappen/vaardigheden/interesses zijn cruciaal om in deze ploeg te functioneren?
Geduld is een schone deugd — zeker in onze groep! Maar ook: nieuwsgierig en creatief zijn, ‘tweehandig’ en heel precies kunnen werken, soms thuis verder oefenen om je skills te verfijnen én durven vragen om hulp. En willen werken: zowel zelfstandig als binnen de groep.
Hoe zou je de teamspirit omschrijven?
We zijn geen competitieve groep en we hebben ondertussen al veel ervaring opgedaan, bv. papiersoort x lijdt aan dit type degradatie en daarom werkt behandeling y het beste. Het boek is het boek en samen moet er gezocht worden naar de beste oplossing: met een bepaald probleem heeft één groepslid al meer ervaring opgedaan, die wordt dan gedeeld met iedereen. Er bestaat geen kant-en-klare-oplossing: geen enkel boek is hetzelfde en dus telkens weer verrassend. Ieder boek is maatwerk!