Wanneer werd de kiem gelegd voor de regionale samenwerking?
Al jaren vergaderden we tweemaandelijks met alle bibliothecarissen in de regio en werden er ad hoc projecten uitgewerkt, mede door de opdracht van de provincie ‘Streekgericht bibliotheekbeleid’. Toen in 2016 duidelijk werd dat deze provinciale ondersteuning ging verdwijnen besloten we met vijftien bibliothecarissen om resoluut voor meer samenwerking te gaan en toe te werken naar één regiobib.
Hoe bereidden de afzonderlijke bibliotheken zich voor op de samenwerking?
Elke bib moest verschillende niveaus overtuigen van de meerwaarde van een regiobib: zowel de eigen medewerkers als het bestuur, de adviesraad, enz. Dat was geen makkelijke opdracht in tijden van besparingen, maar door te benadrukken wat we zouden verliezen door niet samen te werken als één regiobib konden eventuele discussies positief afgesloten worden.
Tegen welke moeilijkheden botsten jullie aan bij het opstarten van deze samenwerking?
Vijftien bibliotheken is een behoorlijk aantal, elk met eigen accenten, waarden en visie. En met onderlinge verschillen, zoals budget, personeelsleden, interne werking en expertise. Daardoor is het niet altijd even voor de hand liggend om iedereen met alle projecten mee aan boord te krijgen. Bovendien valt tijdens drukkere periodes of wanneer er langdurig zieken zijn de regiowerking als eerste weg. Een bijkomende moeilijkheid is het nieuwe decreet dat ons verplicht om transversaal samen te werken. Dat is zeker een meerwaarde, maar ook binnen de bibliotheeksector zijn structurele subsidies nodig om via het bovenlokale veld de lokale werkingen te ondersteunen en verder te professionaliseren. Zo zouden we een eigen regiobibmedewerker kunnen aanstellen die een vlottere, structurele samenwerking en een projectmatige aanpak in de regio kan faciliteren.
Wat konden jullie al verwezenlijken?
Sinds 2018 zijn we aangesloten bij de projectvereniging Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei, en engageerden de besturen zich om 0,15 euro per inwoner te investeren in de regiobib. Vanaf 2020 wordt dit bedrag opgetrokken naar 0,4 euro voor de regionale cultuurwerking, waarvan 0,3 euro voor de regiobib. We kochten met z’n allen e-readers met een vaste collectie e-boeken. Het voordeel was dat vier collega’s dit uitwerkten. De kleinere bibs hoefden weinig tot niets te doen, zij kregen kant-en-klare e-readers om uit te lenen.
Onze gezamenlijke projecten werden verdergezet. Nu staat Bruegel bijvoorbeeld op het programma, met workshops voor de jeugd en voor volwassenen. Samen bouwen we aan een hoge (boeken)toren van Babel, een expo volgt in het najaar. En we kochten Canva samen aan, een grafisch programma dat makkelijk te gebruiken is. De opleidingen gaven we zelf. Ook andere opleidingen organiseren we nu samen.
Welke ambities koesteren jullie nog?We geven prioriteit aan expertisedeling door onder andere vorming en onze gezamenlijke collectievorming, want dat levert zowel voor grote als kleine bibliotheken op. En het verhaal van de e-readers krijgt een vervolg, uitgewerkt door enkele studenten. Een regiobib heeft nood aan één dienstreglement. Met onze vijftien verschillende reglementen en vijftien verschillende visies komen we nu stilaan tot een consensus. Zo kunnen binnenkort alle inwoners van onze regio in elke bib aan dezelfde voorwaarden van de lokale dienstverlening gebruikmaken. Bij de regiobib hoort ook een kwaliteitslabel, minimale criteria waaraan elke bib moet voldoen. Dat gaat van wifi in de bib en geopend zijn in het weekend tot deskundig personeel aan de balie en deelname aan de regionale projecten. Sommige projecten zullen we in de toekomst eerst met enkele bibs uitwerken en nadien uitrollen naar alle vijftien leden. Zo staat Collect & Go op de agenda: gebruikers kunnen daarbij overal materialen uitlenen en inleveren, en bovendien kunnen ze materiaal van andere bibs van thuis uit reserveren en ophalen in hun eigen bib, helemaal gratis.
Hoe meet je de impact van jullie werk?
Door de regionale werking heeft elke bib een publieksaanbod voor haar inwoners, zelfs als ze geen marge heeft om dit zelf te ontwikkelen. Dankzij de gecentraliseerde collectievorming voor specifieke onderdelen — Taalpunt, poëzie, anderstalige werken — wint elke bib enorm veel tijd. En dankzij groepsaankopen is er een financieel voordeel.
Hoe zorgen jullie voor lokale accenten?
Onze regioprojecten worden steeds lokaal ingevuld. Voor de boekentrolleys (themapakketten voor scholen) kiezen de bibliotheken zelf welke thema’s ze aanbieden. Voor het huidige Bruegelproject werkt de ene bib samen met een dienstencentrum, terwijl de andere een lagere school of een NT2-klas aanspreekt. Voor de vormingen zijn er lokaal verschillende interesses. Een vorming rond makerspaces trekt bv. vooral de grotere bibliotheken aan.
Hoe doen jullie aan teambuilding met zoveel collega’s?
Onze medewerkers komen meer met elkaar in contact doordat we verschillende vormingen en projecten regionaal organiseren, waardoor de band verstevigt. De bibliothecarissen vergaderen maandelijks, waardoor de omgang veel gemoedelijker en vriendschappelijker verloopt. Een vaste, en zeer geapprecieerde, waarde is de jaarlijkse regionale studiereis waarop alle bibmedewerkers en lokale mandatarissen uitgenodigd zijn. Samen bezoeken we een inspirerende bib en nemen we de tijd om bij een hapje en een drankje van gedachten te wisselen en te netwerken. Dit jaar telde de studiereis 80 deelnemers.
