Een bibliotheek om naar uit te kijken: Calgary Central Library, Canada

META Nummer 2019/2

Een bibliotheek om naar uit te kijken: Calgary Central Library, Canada

Geschreven door Stieve Van der Bruggen
Gepubliceerd op 04.03.2019
IMPORTANT
Foto: commons.wikimedia.org

Openbare bibliotheken, en onze sector tout court, krijgen meer dan ooit media-aandacht. Soms met uitdagend nieuws, waarvan ik helaas geen voorbeelden moet geven, maar ook steeds vaker met positieve en verhelderende feiten: bibliotheek Utopia te Aalst, #bibvooriedereen en het gebruikersonderzoek BIB2018. Gelukkig zijn er niet enkel in ons kleine Belgenland positieve ontwikkelingen waar te nemen. De nieuwe centrale openbare bibliotheek van Calgary, Alberta (Canada) is hiervan een uitmuntend voorbeeld. Ik neem jullie dan ook graag even mee over de grens om een blik te werpen op dit verbazingwekkende miljoenenproject aan het andere einde van de wereld.

Enkel het beste voor haar inwoners

Het startschot voor de bouw van de nieuwe centrale bibliotheek werd in 2013 gegeven toen het uitgewerkte voorstel, ontworpen door architecten­bureaus Snøhetta (Noorwegen) en DIALOG (Canada), werd gekozen door het grote publiek. Een jaar later werd de omvang van het project duidelijk voor de bibliotheekverantwoordelijken. Ze wilden niet enkel een nieuw gebouw neerpoten, maar een geheel nieuwe service en ervaring voor de gebruikers én het personeel. Daarom werd er verder gekeken dan gewone bibliotheekwerking: de projectverantwoordelijken huurden experts in uit onder andere het onderwijs, musea en eventmanagement. Expertisedeling was noodzakelijk, want de bibliotheek wilde meer zijn dan een uitleenpost. Het geheel moest een innovatief uithangbord worden voor de hele gemeenschap. Het uiteindelijke design moest ervoor zorgen dat iedereen zich altijd welkom en slim zou voelen.

In november 2018 ging de bib, die volgens Library Journal “een van de meest geanticipeerde bibliotheken van 2018” zou zijn, eindelijk open voor het grote publiek. De centrale en verhoogde ligging van de site in het midden van de stad is een duidelijk statement van het stadsbestuur. Ze wilden een publieke plek waar innovatie, technologie, kunst, samenwerking en onderzoek voor iedereen bereikbaar was. De nieuwe site verbindt Downtown Calgary met East Village. Daarnaast zorgt een spoorlijn, die onder de site doorloopt, ervoor dat de verschillende stadsdelen letterlijk samenkomen in de nieuwe bibliotheek. De bibliotheek dient zo als verbinding tussen en een baken van de verschillende gemeenschappen.

Het project kost de gemeenschap 146 miljoen Canadese dollar, maar verzet tegen de hoge kostprijs is er niet, stellen de architecten en het stadsbestuur. De inspiratie voor de architectuur van het gebouw haalden ze enerzijds uit de omliggende landschapsheuvels, waarvoor Calgary gekend is. Anderzijds haalden de architecten hun mosterd bij de bestemming van het gebouw: een open leer- en creatieruimte voor alle leeftijden. Ze hebben duidelijk ervaring met het uittekenen van moderne bibliotheken, want Calgary Public Library bouwt verder op eerdere ontwerpen. Denk bijvoorbeeld aan de parel van North Carolina State University: James B. Hunt Jr. Library. De indeling, inrichting en het gebruik van glas en licht zijn vergelijkbaar. Het resultaat is uiteindelijk een verbindende bibliotheek die alle inwoners uitnodigt tot een bezoek.

Veel ruimtes, druk bezocht, intens gebruikt

Calgary is een grootstad in Alberta. Met meer dan 1,2 miljoen inwoners is er een enorme nood aan een goed gevulde culturele agenda. De plaats van de nieuwe centrale openbare bibliotheek was dan ook evident, stelde het stadsbestuur. De nieuwe bibliotheek moest samen met Studio Bell (National Music Centre), the Arts Commons en the Glenbow Museum een cultuurvierhoek vormen in het hart van de stad. De nieuwe belevingsruimte blijkt het alvast goed te doen, want de bib telt al meer dan 670.000 leden.

Zoals bij veel nieuwe bibliotheek­projecten is de focus van Calgary Public Library breed. Een scala aan services zorgt ervoor dat alle gebruikers hun gading vinden in de verschillende ruimtes, van plezier tot serieus. De indeling van de verschillende verdiepingen is vergelijkbaar met de nieuwe centrale bibliotheek van Helsinki, Oodi: van stedelijke drukte op het gelijkvloers tot stille studie op de bovenste verdieping. De imposante hoofdingang van het gebouw zuigt potentiële bezoekers naar binnen. De houten bekleding van de boog omarmt elke persoon in een warme sfeer, zoals enkel een bibliotheek dat kan. Bij het betreden van de inkomhal is het duidelijk dat licht en hout een centrale rol spelen in het ontwerp. Daarnaast omarmen verschillende multifunctionele ruimtes op het gelijkvloers de gebruikers. Deze verdieping is een verlengstuk van het urbane leven: rumoerig, druk en levend. De ruimtes worden gebruikt door de bibliotheek om workshops, bijscholingen en evenementen te organiseren. Daarnaast zijn verenigingen meer dan welkom om zelf iets uit te werken in die ruimtes. De andere verdiepingen focussen elk op een andere behoefte, van digitale tot analoge, van groeps- tot individuele interacties. Je vindt er verschillende flexlokalen, makerspaces, leercentra en lounges. Leven, beleven en kennisdeling staan duidelijk voorop. De bovenste verdieping, die the Great Reading Room herbergt, wordt door de medewerkers gezien als het pronkstuk van hun bibliotheek. De cirkelvormige leesruimte wordt met houten planken als een juwelenkist ingesloten in het gebouw. Hier is het vooral de bedoeling om gebruikers fysieke papieren materialen aan te bieden in een stille studieplek, opgebouwd uit stijlvolle houten vloeren, muren en meubilair.

Eén element, dat kenmerkend is voor alle bibliotheken van Calgary, is de nadruk op leren en creëren via het aanbieden van verschillende leercentra voor kinderen van 0 tot 5 jaar. Deze Early Learning Centers zijn gratis ruimtes in de bibliotheken waarin leren door spelen gestimuleerd wordt, aldus Calgary Public Library: “These vibrant and interactive spaces are designed to nurture children’s early learning development through activities and features that support the five early literacy practices: talking, singing, reading, writing, and playing. Early Learning Centres are designed to be flexible, open-ended, and interactive. Features such as experiential and moveable activity centres, props, and games support play and active learning.” Deze unieke service toont alvast aan dat ook de jongste gebruikers welkom zijn.

Besluit

Calgary investeerde in de toekomst van haar stad. Voor buitenstaanders is het in de eerste plaats een monument, een culturele trekpleister, een bibliotheek. Voor de Calgarians is het echter eerder een verbinding en een investering in de toekomst, stelt CEO Bill Ptacek: “This building is an investment the city made in the potential of the people who live here. It’s not about a pretty place to hang out but [being a place] where people get access to free and open ideas, information, and culture. All these are things that can make their lives better, can allow them to participate in and improve their communities.”

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be