Op 26 april organiseerde OBiB samen met de Brusselse bibliotheken een studiedag over hun aanpak van de anderstalige collecties. Het uitgangspunt was de vaststelling dat de collecties van de Nederlandstalige bibliotheken de groeiende diverse Brusselse realiteit niet voldoende weerspiegelden.

De studiedag begon met een lezing door Hilde De Smedt van Foyer over het belang van thuistalen: de vraag die we ons moeten stellen is niet of meertaligheid goed of slecht is, maar wel dat het de realiteit is. Een andere thuistaal wordt vaak voorgesteld als een hinderpaal voor het leren van Nederlands, maar inzichten die je verwerft in de ene taal worden ook gebruikt bij de andere en een zwakke moedertaal is nadelig voor het leren van een andere taal. Een positieve beleving van beide talen stimuleren het welbevinden. Thuistalen zijn immers blijvers die we moeten valoriseren en positieve aandacht geven, bijvoorbeeld met een kwalitatieve anderstalige collectie die nieuwe woordenschat aanbiedt, die uitdaagt tot meer complexiteit én kansen tot herhaling biedt.

Foyer stond mee aan de basis van een nieuwe participatieve aanpak van anderstalige collecties in 2014. Die gaat uit van de inbreng van de taalgemeenschap en zoekt naar expertise bij deze potentiële groep gebruikers. De ervaringen werden voorgesteld door de bibliothecarissen die zo een anderstalige collectie initieerden.

Traject 1: Arabische collectie

Drie bibliotheken zetten in op een participatieve Arabische collectie (Sint-Joost-ten-Node, Sint-Jans-Molenbeek en Sint-Gillis). Bibliothecarissen Eefje Vloeberghs en Linda Bruyninckx leggen uit waarom. De drie dichtbevolkte en diverse gemeenten hebben een grote uiteenlopende groep Arabisch-sprekenden. Het traject begon met een wetenschappelijke inkijk in de Arabische taal en met het peilen naar wensen en interesses van deze groep, via bevragingen in de bibs en partnerorganisaties. Door zo participatief mogelijk te werken creëren we een optimaal draagvlak bij een potentieel publiek. We polsten wie wilde deelnemen aan een blijvende klankbordgroep die reflecteert en de collectie inspireert. Zo begon de aankooplijst te groeien. Nu nog een leverancier vinden! Na wat zoeken dook Institut du Monde Arabe op als een betrouwbare leverancier. We kozen ervoor om één collectie te vormen die verdeeld werd over drie bibliotheken, ieder met haar eigen accenten. Het proces is intensief en veeleisend maar de enthousiaste reacties van de leners maken het initiatief de moeite waard.

In de collectie vind je taalcursussen, prentenboeken, jeugdliteratuur, films, kookboeken, non-fictie, poëzie, reisgidsen en romans. De volwassenenliteratuur omvat boeken uit alle Arabisch-sprekende landen, klassiekers en recente hoogvliegers, moeilijkere en gemakkelijkere boeken.

De Arabische collectie werd in oktober 2017 gelanceerd met een openingsfeest. Er werd breed promo gevoerd, ook met spots op Radio Arabel (Brusselse radio in het Arabisch/Frans). OBiB ontwikkelde een logo voor de anderstalige collecties voor alle promomateriaal. Iedere taal krijgt een infokaart voor een efficiënte doorverwijzing binnen het Brusselse netwerk. Ondertussen wordt er gewerkt aan een nieuwe aankooplijst, zodat in 2018 de collectie kan verdubbelen. Het hebben van een anderstalige collectie is één ding, deze collectie duurzaam houden en activeren is een ander, en dat doen we samen met de klankbordgroep.

Traject 2: Spaanse collectie

Nathalie Verstrynge, bibliothecaris in Elsene, vertelde over de Spaanse collectie in de bibliotheken van Elsene, Sint-Gillis en Sint-Pieters-Woluwe. Zij moeten nog starten met het opbouwen van een netwerk met de Spaanstalige verenigingen en tegelijkertijd de collectie doorlichten. De bibliotheken willen bouwen aan een laagdrempelige collectie voor Spaanstaligen en zij die Spaans leren.

Traject 3: Roemeense collectie

Een volledig nieuwe collectie binnen het Brusselse is de Roemeense collectie. Roemenen vormen de snelst groeiende groep inwijkelingen. Het is een hele uitdaging om deze groep te bereiken en het zijn de bibliotheken van Laken, Anderlecht en Jette die hierop inzetten. Jurgen Busschots, bibliothecaris van Laken vertelde over het traject dat eveneens begon met een introductie tot de taal, het belang van zo’n collectie maar ook de moeilijkheden en twijfels die daarbij horen. Het is niet makkelijk om mensen warm te maken om mee te werken aan een collectie, maar via Roemeense kerken werden sleutelfiguren gevonden binnen de gemeenschap.

Traject 4: Russische collectie

Anna Kennis uit Sint-Lambrechts-Woluwe vertelde hoe de bibliotheek benaderd werd door de Russian moms in Brussels met een gift van Russische kinderboeken. Zij grijpen deze kans aan om een Russische boekencollectie te starten: eerst voor kinderen, later ook voor volwassenen.

>    Voor meer informatie kun je terecht bij els.patoor@vgc.be