VOGIN-IP lezing

META Nummer 2018/6

VOGIN-IP lezing

Geschreven door Sissi Loostermans, Stijn Meersseman, Lennert Holvoet
Gepubliceerd op 21.08.2018

Naar jaarlijkse gewoonte organiseerde VOGIN voor de zesde keer haar VOGIN-IP lezing met ook dit jaar als centraal thema Zoeken en vinden. Deze omschrijving doet de prima georganiseerde dag eigenlijk onvoldoende eer aan. Het evenement ontstond om informatieprofessionals uit diverse sectoren bij te scholen rond het zoeken en vinden van informatie, op het net of elders. VOGIN heeft ook een zeer gewaardeerd vormingsprogramma rond dit thema.

Dit jaar stonden er zowaar vijf Vlamingen op de lijst van maar liefst 240 professionals. Aantallen waarvan we in Vlaanderen enkel kunnen dromen (tenzij op IaZ), maar het programma is dan ook steevast van hoog niveau. Het stramien bleef hetzelfde: een plenaire lezing vooraf en aan het eind, een voormiddagtrack en een namiddagtrack, telkens met keuze uit workshops en klassieke lezingen. Tussendoor is er tijd voor netwerking.

Joseph Busch, stichter van Taxonomy Strategies dat grote bedrijven adviseert bij hun inhoudelijke ontsluiting, gaf met zijn kick-offlezing een stand van zaken van automatisering van inhoudelijke ontsluiting van documenten en informatie. We zijn al een heel eind opgeschoten, maar op vlak van artificiële intelligentie staan we pas aan het begin van een grote omwenteling. Die komt er voornamelijk doordat meer data beschikbaar worden. Consistent taggen van metadata is een onmisbare voorwaarde voor verdere stappen.

Martijn van der Kaaij gaf een workshop rond het semantisch web, tripels en erfgoed. Hij gaf een goed basisoverzicht van hoe linked data opgebouwd zijn, met een aantal mooie voorbeelden van Nederlandse kastelen en hun geschiedenis. Hij kaartte goed de mogelijkheden aan om semantische data mee te sturen: je kunt wel aanduiden of twee personen elkaar kennen, maar niet of ze vriend of vijand zijn. De workshop mocht nog dieper ingaan op de verschillende datasets die bestaan en hoe je ze vlot en vrij kunt aanbieden via een online endpoint.

Guus van den Brekel focuste op hoe de gebruiker full text te pakken krijgt. Bibliotheken hebben vaak toegang tot gigantische databanken, maar als de gebruiker niet langs de door ons vastgelegde weg gaat, is het vaak moeilijk om dat ene artikel te bereiken. Unpaywall, Deepdyve, Kopernia, Open Accessbutton, Lazy Scholar en Google Scholar Button kunnen daarbij helpen. Heel wat gedoe, maar zo kunnen eindgebruikers zonder proxies toch bij je full text geraken. Van den Brekel besprak hoe sommige instellingen hun eindgebruikers opmerkzaam maken op die websites.

Rein Tellier en Elwin De Man hadden het over de methode die politie Noord-Holland in haar OSINT (Open Source Intelligence) gebruikt om informatie te verzamelen over (mogelijke) criminelen. Het is verbazend hoeveel er over om het even wie te vinden is in vrije bronnen. Maar gelukkig is er altijd een wettelijk kader dat bepaalt wat wel en niet kan.

Jacco Van Ossenbruggen van het Centrum voor Wiskunde en Informatica van de UvA stelde een onderzoek voor waarmee nagegaan wordt hoe de betekenis van woorden uit de context afgeleid kan worden, en hoe je kunt nagaan dat betekenissen door de jaren heen verschuiven. Een heel wiskundige en statistische benadering, maar met toepassing in automatische tekstinterpretatie. Het model moet nog wel verfijnd worden bij bv. synoniemen.

Maarten Dammers, vrijwilliger bij Wikimedia, gaf een introductie van Wikidata. Zonder het te beseffen gebruiken we dagelijks informatie uit Wikidata, het is zowat de inhoudelijke toegang tot alle informatie in Wikipedia, met miljoenen beschreven items. Een prima inleiding, maar wie wou leren hoe dit in eigen systemen op te nemen bleef wat op zijn honger zitten.

Hugo Benne toonde hoe je een tekst kunt laten analyseren met tekst- en datamining via het flipped-classroomprincipe. Als vlijtige studenten hadden de deelnemers de syllabus thuis doorgenomen. Tijdens de workshop werkten we met Rapidminer de oefeningen uit. Technisch aangelegde deelnemers konden vlot alle stappen volgen en waren snel klaar, een aantal geavanceerde backupoefeningen hadden welkom geweest. Er had ook meer uitleg over de verschillende algoritmes en hun werking aan bod mogen komen. Gelukkig kunnen we nog aan de slag met de uitgebreide syllabus om onze eigen bronnen tot in de oneindigheid te minen en analyseren.

Bianca Kramer en Jeroen Bosman gaven de workshop ‘Blockchain zonder jargon’. Aan de hand van Legoblokjes, staafjes en gekleurd papier maakten deelnemers een visuele voorstelling van de verbanden tussen publicatieplatforms, contentitems en metadata. Vier modellen om informatie te organiseren werden uitgewerkt, van eenvoudig voor te stellen centrale hosting op één of meer platforms en gedecentraliseerd (persoonlijke pods) tot het ingewikkelde gedecentraliseerde en gedistribueerde systeem. Een vijfde model gebruikt blockchain om informatie vast te leggen. Organisaties die blockchain gebruiken werden besproken.

Vlaming Ruben Verborgh, professor semantische webtechnologie aan UGent, sloot de dag af. Hij had het over linked data, blockchain en andere epische sagen. Hoewel hij vindt dat blockchain te pas en te onpas naar voor geschoven wordt als de ultieme technologie, legde hij toch het belang ervan uit, zeker in gevallen waar er geen centrale autoriteit (nodig) is. En hoe linked data daarbij toch nog een grote rol spelen, al was het maar om de betrouwbaarheid van individuele blocks of ledgers te garanderen.

We kijken alvast uit naar de editie van 2019!

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be