In Vlaanderen is RFID als bibliotheekbeveiliging de laatste jaren aan een duidelijke opmars bezig. Met name in openbare bibliotheken zien we dat bibliotheekbezoekers gebruik kunnen maken van een zelfuitleensysteem, met bibliotheekmaterialen die op die manier ook beter beveiligd kunnen worden tegen diefstal. Daarnaast biedt RFID de mogelijkheid om de collectie effectiever te beheren en enkele werkprocessen te vergemakkelijken. Dat het gebruik van de RFID-technologie bijdraagt tot een andere en betere werking is ook andere bibliotheken niet ontgaan.

Hoewel gespecialiseerde bibliotheken zoals bijvoorbeeld bedrijfsbibliotheken te maken hebben met een kleiner publiek, neemt dit niet weg dat zij vaak te kampen krijgen met een aantal specifieke problemen. Wanneer men niet beschikt over een geautomatiseerd uitleensysteem, loopt men bijvoorbeeld het risico dat gebruikers hun uitgeleende werken niet registreren. Bijgevolg kunnen deze ook verloren geraken, of men weet niet wie welke boeken in zijn of haar bezit heeft. Door het introduceren van een geautomatiseerde en vooral zeer gebruiksvriendelijke uitleenmodule, kan de bibliotheek haar gebruikers stimuleren of verplichten de uitgeleende materialen te registreren. Anderzijds verloopt ook het terugbrengen of het verlengen van de materialen uiterst vlot door middel van een aantal eenvoudig handelingen. Een zogenoemde slimme kast of inleverbus kan een oplossing bieden voor het terugbrengen van materialen wanneer er geen personeel aanwezig is in de bibliotheek.

Het toepassen van de RFID-technologie in bibliotheken zorgt er ook voor dat de materialen die voorzien werden van een tag meteen beveiligd zijn tegen diefstal, wanneer de bibliotheek uitgerust is met toegangspoortjes. Het leesbereik van de RFID-tag kan nog uitgebreid worden (tot vier à vijf meter) door gebruik te maken van Ultra High Frequency. Meerdere materialen kunnen op die manier tegelijkertijd uitgelezen worden, hoewel dit vandaag nog weinig wordt toegepast in Vlaamse bibliotheken. Dit betekent immers dat men niet langer gebruik kan maken van toegangspoortjes, maar wel met een plafondantenne moet werken, die dan weer voor
storende interferentie kan zorgen. Een handig extraatje bij een door RFID-beveiligde bibliotheek, is een handlezer, waarbij men makkelijk een bepaald werk kan terugvinden of een collectie kan inventariseren. De kostprijs voor het realiseren van een project is grotendeels afhankelijk van het aantal personeels­leden dat voor de beveiliging en catalogisering van de materialen instaat, en van het aantal zelfbedieningsbalies, gezien deze kosten het hoogst oplopen. De prijs van een RFID-tag is dan weer relatief goedkoop, gezien de grote hoeveelheid informatie die men op de tag kan plaatsen.

Uiteraard zijn er naast de opgesomde voordelen ook enkele nadelen verbonden aan het implementeren van RFID in de bibliotheek. Ten eerste is de conversie van de bibliotheekmaterialen een tijdrovend werk. Elk fysiek exemplaar in de bibliotheek moet gekoppeld worden aan een beschrijving in de catalogus en moet voorzien worden van de tag waarop deze informatie terug te vinden is. Voor openbare bibliotheken zijn de catalogi meestal al up-to-date en reeds voorzien van een barcode, maar voor kleinere en gespecialiseerde bibliotheken betekent dit vaak nog extra werk. Ten tweede zijn de RFID-tags gevoelig voor schade of kunnen ze relatief makkelijk verwijderd worden. Ook leent een metalen bibliotheekomgeving zich niet meteen voor deze technologie.

RFID-technologie als beveiliging voor bibliotheken is geen zaligmakende oplossing. Diefstal en vernieling van bibliotheekmaterialen zijn nooit volledig te vermijden. De gebruiksvriendelijkheid van het in- en uitleenproces, de vergrote productiviteit voor het bibliotheekpersoneel en de verbeterde klantenservice zijn echter troeven die voor elke bibliotheek een waardevolle aanwinst zijn.