Focus (Een impressie van Informatie aan Zee)

META Nummer 2017/8

Focus (Een impressie van Informatie aan Zee)

Geschreven door Eva Simon
Gepubliceerd op 30.10.2017
IMPORTANT
Bookfaces. © Marijke Rampelberg – OB Halle.

Focus, dat is wat Informatie aan Zee van haar deelnemers vraagt. Van de Prijsuitreiking Beste Bibliotheek van Vlaanderen en Brussel (voor Bilzen) tot de laatste vijf minuten gekte.

Tijdens een gesprek bij de lunch beschreef ik keynotespreker Jeffrey T. Schnapp als de man die in de middeleeuwen gespecialiseerd is. Blijkt niet zo te zijn, gebrek aan focus.

De rondleiding aan de hand van de ErfgoedApp van FARO — in de ontvangsthal en op de Oostendse dijk — won wel mijn volledige aandacht. Die app is opgebouwd rond drie ingrediënten: augmented reality, beacons en gps-punten. Van elk onderdeel kregen we een live demonstratie. Via de scanfunctie van de app wordt extra informatie bij erfgoed getoond. Zo kon ik een laagje verf van een schilderij scratchen, zodat het infraroodbeeld erachter zichtbaar werd. Ook zag ik de luiken van een triptiek zich sluiten. Nadat we op onze smartphones Bluetooth hadden aangezet, bestookten enkele beacons ons met pushberichten, 3D-animaties en 360°-video’s. De gps-punten laten dan weer toe om tijdens een tour op specifieke locaties unieke informatie op te vragen. Voor wie met de appmanager content wil gaan creëren, dit kan in vier talen, biedt FARO videotutorials, DIYhandleidingen en hands-on workshops.

Ook tijdens deze Informatie aan Zee loodste Ilse Depré het publiek doorheen een waaier aan digitale trends. Visueel gaat tegenwoordig boven alles. Pinterest en Instagram zwaaien de plak. Sommigen doen daar leuke dingen mee, zoals bibliotheek Halle die op Pinterest covers etaleert om bookfaces mee te maken. QR-codes blijven nuttig. Naar het webadres van GoPress, naar een dieplink in de catalogus om zo een uitgeleend werk vanop het aanwinstenrek te reserveren. Daarnaast zijn er NFC-tags. In musea vervangen ze de audioguide en in de bib kunnen de stickers dienen voor een automatische verbinding met het wifinetwerk. Nogal wat Vlaamse bibliotheken lenen e-readers uit, hetzij à la carte (de klant kiest uit het aanbod), hetzij kanten-klaar (bv. e-readers per thema). Bovendien organiseert de bib activiteiten rond digitaal lezen. Zo leest bib Oostende met haar 80-plussers via cloudLibrary (project Odile) en sloten vijftig jongeren zich via bib Leuven aan bij een digitale leesclub. Tot slot had Ilse aandacht voor de deeleconomie met als voorbeelden: door de bib georganiseerde schrijfdagen voor Wikipedia, repaircafés in de bib en FabLabs. In bib Londerzeel maakt men met de lasercutter zelf hoesjes voor de e-readers.

Ilse Depré leidde vervolgens de sessie in over apps, waarna vijf sprekers elk een toepassing voorstelden. Katrien Steelandt van Erfgoedcel Brugge presenteerde Xplore Bruges, de bezoekersapp van Brugge, met bijhorend mediaplatform waarop museumtours, stadswandelingen en fietsroutes te vinden zijn. Met dank aan de doorgedreven digitalisering van de digitale Brugse erfgoedcollecties. Vanuit de Antwerpse bibliotheken stelde Martijn Gys de BIBIT-app voor, een spel met personages en zoekopdrachten, waarbij de deelnemers barcodes scannen van gevonden materialen. Koen Vandendriessche van Cultuurconnect had het over Bibster, ook een spel, maar een browsertoepassing, geen app. Dit spel is aanpasbaar (eigen opdrachten toevoegen zodat het bijvoorbeeld ook kan dienen als rondleiding voor volwassenen, of in een hogeschoolbibliotheek) en deelbaar (je kunt overnemen wat een andere bib gemaakt heeft). Ook in dit rijtje: de ErfgoedApp van FARO (zie boven). Tot slot toonde Carole Gheysen de Gentse De Krookapp, die naast de basisfuncties (reserveren, verlengen, leenhistoriek) een mobiele catalogus met sorteer- en filteropties verschaft en leestips op maat. In de nabije toekomst komen daar notificaties voor reserveringen bij, en in de verdere toekomst: een lidkaart via NFC en de installatie van 255 beacons in de bib voor navigatie tot bij het gezochte boek. Een nacht passeerde en de ochtend had goud in de mond. Lennert Holvoet (Arteveldehogeschool) voorzag een inzichtelijke lezing rond Wikidata, een presentatie badend in de bloedrode sfeer van Reservoir Dogs. Sir Tim Berners-Lee verscheen ten tonele als Mr. Brown. Op termijn overweegt de mediatheek om de eigen trefwoordenlijst volledig te vervangen door (meertalige) termen uit Wikidata. Momenteel loopt een testfase waarbij men codes toekent aan een kleine dataset, namelijk de FAQ. Later zal blijken of deze linked Wikidata te integreren zijn in de bibliotheeksoftware (Lieven Forrez van BIDOC is enthousiast) en of de principes mee te nemen zijn naar het institutional repository.

IMPORTANT
Bookfaces. © Marijke Rampelberg – OB Halle.

Daarna achtervolgde ik Lennert in ware Tarantinostijl naar een andere zaal, waar Dany Dhondt hem vervoegde voor een presentatie over het webplatform van mediatheek Arteveldehogeschool. Dit platform is opgebouwd uit tegels (bv. locaties, Mijn Mediatheek, FAQ), waaraan telkens API services gekoppeld zijn. Dit kunnen externe API’s zijn (BIDOC. EBSCO Discovery Service, Bing Translator) of zelfgeschreven API’s die op de achtergrond één database aanspreken. Op die manier wordt een reservatietool mogelijk die slim rekening houdt met de openingsuren zoals in de database opgeslagen.

Richard Philips (Universiteit Antwerpen) noemde artificiële intelligentie, blockchain en internet of things als dé drie disruptieve technologieën. Op dat eerste onderwerp ging hij even door, o.a. op onze emoties naar AI toe (we hopen dat het zal falen), s (het moment waarop AI het menselijk intellect overtreft, door Kurzweil geschat op 2045) en embodiment (hoe hardware de cognitieve capaciteit versterkt). Tom De Mey ging dieper in op wat AI kan betekenen voor bibliotheeksoftware. Met name het rankingprobleem kan worden aangepakt met Kasparov’s law (krachtige processen kunnen de zwakte van de mens compenseren). Vandaag zijn de algoritmes voornamelijk gebaseerd op TF-IDF en het aantal linken van buitenaf, maar dit faalt in bibliotheeksystemen. Daarom ontwikkelde UA een genetisch algoritme rond een aantal aspecten: bibliografische data, leengegevens, aanwinsteninformatie, IBL. Initieel legt het personeel op basis van vakkennis vast welke domeinen van belang zijn voor specifieke doelgroepen. Voor studenten economie krijgt een bepaalde UDC-code bijvoorbeeld meer gewicht, voor studenten met een visuele beperking genereren grootletterboeken meer punten. Dit is een menselijke procedure met leemtes, maar laat men daarna AI rekenen en spelen met de relatieve gewichten van die aspecten, nieuwe en oude rankings, een statistisch corpus, dan zal de kracht van het getal de input van het personeel verbeteren, zodat een ideale ranking ontstaat gebaseerd op het gedrag van de doelgroep.

’s Namiddags troepte een menigte samen voor de deuren van de Ridderzaal voor de presentatie rond het Eengemaakt BibliotheekSysteem. De kogel is door de kerk. Het EBS zal draaien op de Wise-software van HKa, onderdeel van OCLC. Aan de gunning gingen dagen vol productdemonstraties en 1.700 pagina’s offertes vooraf. Onder meer de brede ervaring met migraties, collectiemanagement en kastklaar leveren hebben tot de keuze geleid. Cultuurconnect start nu met enkele testmigraties en de opleiding van 2.500 bibliotheekmedewerkers. Ook de bibliotheekwebsites zullen binnenkort een grote vernieuwing ondergaan, dit onder het motto #mobilefirst en #3in1, een mobielvriendelijk samengaan van de bibliotheekportalen, catalogi en Mijn Bibliotheek. Dit project werd gegund aan Wunderkraut. Ook hier dienen grote aantallen bibliotheekmedewerkers te worden opgeleid. Uitrol voorzien voor 2018.

De tweedaagse sloot af met nog wat vijf minuten gekte. Het publiek maakte kennis met Odile van Oostende, Directory of Belgian Photographers van FoMu, Erfgoedbrugge. be, Arcadegames, maar wat iedereen zal onthouden, is de juist/fout-kwis met Napoleonsnoepjes door Max Verbraeken van het FelixArchief. We hebben het begrepen: er passen meer dozen op een kubieke meter dan op een meter. 

> Meer informatie over de presentaties op Informatie aan Zee zijn te vinden op de website van de VVBAD.

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be