Voorlezen = Nederlands leren?

META NUMMER 2016/8

Voorlezen = Nederlands leren?

Geschreven door Tine Depypere
Gepubliceerd op 01.10.2016

Stel je voor: je komt aan in een vreemd land, waar iedereen een vreemde taal spreekt, een taal die jij niet begrijpt en waar niemand jou begrijpt. Er zijn allerlei mogelijkheden voor anderstalige nieuwkomers om Nederlands te leren. Volwassenen kunnen zich inschrijven in de verschillende Centra voor Basiseducatie, of in de Centra voor Volwassenenonderwijs. Maar wat met minderjarige nieuwkomers?

Voor minderjarigen bestaat er OKAN. OKAN staat voor ‘Onthaalklas Anderstalige Nieuwkomers’. Anders– talige minderjarigen worden op een aangepaste manier onthaald in het secundair onderwijs: ze krijgen een taalbad, zodat ze op korte tijd voldoende kunnen integreren en zich kunnen voorbereiden op doorstroom naar het reguliere onderwijs.

Ook in Sint-Niklaas worden er vanuit het secundair onderwijs verschillende OKAN-klassen georganiseerd. Vier schooljaren geleden startte OKAN van scholengemeenschap Sint-Nicolaas een uniek samenwerkingsproject op, met onder andere de Bib.

Het gaat om een bijzonder voorleesproject dat anderstalige jongeren toelaat een stukje van hun cultureel erfgoed op een originele manier aan Nederlandstalige kinderen over te brengen. Tijdens dit proces leren en oefenen de OKAN-leerlingen Nederlands, maar ontplooien ze ook hun expressieve en creatieve talenten. Leerlingen uit het lager onderwijs krijgen op hun beurt de kans om de cultuur van de nieuwkomers te leren kennen.

Met zijn uitgebreide jeugdwerking bereikt de Bib al jaren heel wat kinderen en jongeren. De oprichting van het Taalpunt in de Bib dateert van 2010 en was de start van een doelgerichte werking voor anderstaligen. Als partner in dit project voor anderstalige jongeren is de Bib dan ook een logische keuze.

Uniek project

Een schooljaar lang werken de anderstalige nieuwkomers samen met hun leerkracht aan de opdracht: het verzamelen van verhalen uit hun land van herkomst. De verhalen passen elk jaar in een ander thema, in de eerste editie (schooljaar 2012-2013) was het thema ‘Iedereen held’, in de tweede (2013- 2014) ‘Dieren’, vervolgens ‘Anders’ (2014-2015) en het voorbije schooljaar (2015-2016) ‘Vriendschap’.

De zoektocht naar de originele vertellingen verloopt niet altijd even eenvoudig. De leerlingen zoeken op het internet, maar gaan ook te rade bij (groot) ouders, ooms of tantes om de inhoud te toetsen. Eens de verhalen op punt staan in hun eigen moedertaal, moet er nog een Nederlandse vertaling worden gemaakt. Sommige leerlingen hebben met behulp van een woordenboek hun tekst woord per woord vertaald. Ook de leerlingen van Centrum voor Volwassenenonderwijs LBC nemen een aantal vertalingen voor hun rekening.

De OKAN-leerlingen en leerlingen van de kunstacademie (SASK) maken er illustraties bij. Van de zeven mooiste worden kamishibai vertelplaten gemaakt ter ondersteuning van de voorleesmomenten. Het voorlezen met een kamishibai verteltheater is een fijne manier van voorlezen, omdat er naast een auditieve ook een visuele dimensie bij komt.

Een schooljaar lang werken de nieuwkomers samen met hun leerkracht het verzamelen van verhalen uit hun land van herkomst

Huzarenstukje

Het project resulteert elk schooljaar in een reeks voorleessessies in de hoofdbibliotheek en in de verschillende filialen. De OKAN-leerlingen lezen voor aan leerlingen van de 1e en 2e leerjaren van de lagere scholen uit Sint-Niklaas. De Bib maakt hiervoor promo in de scholenbrochure, regelt de inschrijvingen en zorgt voor logistieke ondersteuning. Uiteindelijk worden er zeven vertelboeken gedrukt, die elk een andere vertelling bevatten uit de verschillende herkomstlanden van de jongeren.

Dit project is een huzarenstukje waarbij heel wat partners betrokken zijn: naast OKAN en de Bib zorgen de leerlingen van het zevende jaar Publiciteit en Illustratie van het Technisch Berkenboom Instituut voor illustraties. De kunstacademie (SASK) geeft workshops waar er geleerd wordt om vertelplaten te tekenen voor de kamishibai.

Elk jaar wordt er een feestelijk toonmoment georganiseerd, waarop pers, directies van de verschillende scholen, en een OKAN-klas uit een andere gemeente worden uitgenodigd. Het vijfde jaar Onthaal en Recreatie van Onze Lieve Vrouw Presentatie staat dan in voor het onthaal en de catering én bereidt de OKAN-leerlingen voor op hun voorleessessie, met tips over expressie en intonatie. De dienst Reprografie van de Stad Sint-Niklaas zorgt voor het afdrukken van de vertelplaten. Het project wordt onder andere gesubsidieerd door het Vlaams Fonds voor de Letteren en Erfgoedcel Waasland.

De zestienjarige Rabia Cinar uit Turkije, die in 2012 deelnam, vertelt: “Eenvoudig was het niet, maar des te leerrijker. Met een Turks woordenboek in de aanslag heb ik woord per woord mijn verhaal vertaald. Eigenlijk is mijn moeder mijn grootste held, zij blijft me altijd steunen, wat er ook gebeurt” (uit: http://www. sjks.be/okanklassen-maken-multiculturele-verhaen).

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be