Op dit ogenblik schrijven de gemeentebesturen in Vlaanderen hun beleid uit in een integraal gemeentelijk meerjarenplan. De openbare bibliotheek is een cruciale schakel in dat gemeentelijke beleid en verdient dus een plaats in dat plan. Tegelijkertijd is de huidige bibliotheekwerking sterk onderhevig aan veranderingen. Onze samenleving evolueert aan een razend tempo. Velen vragen zich af of de openbare bibliotheek in de huidige kennismaatschappij nog een belangrijke rol te spelen heeft. Een pertinente vraag. Want gaat het hier voor de bibliotheek om het einde – “alle teksten staan toch op het internet?“ - of om een nieuw begin? Met de inspiratienota De openbare bibliotheek van morgen, wil ik de openbare bibliotheek als gemeentelijk instrument extra in de schijnwerpers plaatsen. Deze tekst zal geen pasklaar antwoord geven op de vele vragen waarmee elke bibliotheek zit, maar levert wel bouwstenen aan. Het huis zal elke openbare bibliotheek zelf, naar lokale noden en behoeften verder moeten opbouwen. De fundamenten zijn in elk geval gelegd, ook dank zij de jarenlange inzet van duizenden bibliotheekmedewerkers. De openbare bibliotheek van morgen bevestigt dat er wel degelijk nood is aan openbare bibliotheken. De basisopdrachten die men al in de vorige eeuw toekende aan de openbare bibliotheek zoals het emanciperend werken, de laagdrempeligheid en de educatieve functie, de toegang tot informatie… worden ook door UNESCO, IFLA en EBLIDA onderschreven. En als we breder kijken naar de maatschappelijke uitdagingen die zowel Europa als Vlaanderen in Actie poneren, dan heeft die openbare bibliotheek vandaag nog steeds dezelfde conventionele basisopdrachten te vervullen. Alleen de randvoorwaarden zijn gewijzigd. De bibliotheek is vooral een gids geworden. Net voor diegenen die het moeilijk hebben in onze samenleving is het zo belangrijk dat ook zij over alle nodige, toegankelijke en betrouwbare informatie beschikken. Vlaanderen heeft nood aan een hedendaagse bibliotheek die haar rol als laagdrempelige instelling meer dan ooit waarmaakt. Dat is geen gemakkelijke missie. De bibliotheek zal daarom partners moeten zoeken met ander spelers binnen de gemeente. In deze nota geef ik een aantal voorbeelden en suggesties van opdrachten die de bibliotheek kan opnemen. Tegelijk kan niet iedereen alles doen en moeten er beleidskeuzes worden gemaakt. Het gaat in eerste instantie om een gemeentelijk beleid, waarbij de lokale besturen zelf de prioriteiten moeten bepalen. Als de individuele bibliotheek geen keuzes maakt, maar alle functies cumuleert, dreigt ze te bezwijken onder haar eigen gewicht. Daarom moet elke bibliotheek kiezen waarvoor ze wil staan, in het besef dat ze geen eiland is in het bredere, gemeentelijke beleid. Deze tekst bevestigt bibliotheekmedewerkers van de noodzaak aan een lokale bibliotheek, maar moet ook beleidsmakers inzicht geven in de culturele en maatschappelijke meerwaarde van een sterkte bibliotheekwerking. Met een goede werking op lokaal vlak en een sterk netwerk van bibliotheken op Vlaams niveau kunnen we deze meerwaarde in de nabije toekomst zeker versterken. Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur De volledige nota vindt u hier.