Op 3 maart 2009 deed zich in Keulen, wellicht als gevolg van werken aan een nieuwe metrolijn, een plotse grondverzakking voor. Van het gebouw waarin het stadsarchief gevestigd was, bleef enkel puin over. Twee personen kwamen om.
Het Keulse stadsarchief bewaart ca. 30 kilometer archief, de oudste stukken dateren uit de 9e eeuw. Onmiddellijk na de ramp bestond de vrees dat het gros van de bijzonder rijke en ook voor onze gewesten belangrijke archiefcollecties reddeloos verloren was. Toch werd er snel van start gegaan met een door de plaatselijke brandweer geleide, technisch delicate reddingsoperatie. Mede dankzij hulp van vele vrijwilligers was een klein jaar later alle puin geruimd en liefst 85 % van de collectie geborgen. De rest van de collecties moest onder water gezocht worden. In augustus 2011 was in totaal 95 % teruggevonden. 35 % van de stukken liep bijzonder zware schade op. De restauratie zal naar schatting 30 tot 50 jaar duren. De ontsluitingsinstrumenten, die alle gered konden worden, vormen de ruggengraat van het grootschalige restauratie- en digitaliseringsproject. Tegen 2017 moet het stadsarchief ondergebracht worden in een gloednieuw archiefgebouw. Voor de gebruikers wordt ondertussen een digitaal archief uitgebouwd.
De totale kost wordt geraamd op 1 miljard euro. Toch zijn er ook positieve effecten. De grootschalige restauratienoden leidden tot innovatie en de oprichting van een omvangrijk restauratie- en digitaliseringscentrum in Keulen. Bovendien zijn zowel stadsbestuur als bevolking zich meer bewust van het nut en het belang van het stadsarchief. Er wordt nu nagegaan wie juridisch verantwoordelijk is. De resultaten worden tegen mei 2014 verwacht. De nieuwe metro moet nog even wachten.
Gerd De Coster, SOMA
> http://www.stadt-koeln.de/5/kulturstadt/historischesarchiv/