Julie Hendrickx, hoofdredacteur META Om elke vlucht vijf minuten sneller in de lucht te krijgen, bestudeerde vliegtuigmaatschappij United Airlines in 2006 de werkwijze van de pitcrews in de Amerikaanse NASCAR-autorace. Want vijf minuten minder betekent een vergroting van de capaciteit tot 100 extra vluchten per dag. Zonder de aankoop van nieuwe toestellen uiteraard. En of het nu om auto’s of vliegtuigen gaat, het concept blijft hetzelfde: auto of vliegtuig zo snel mogelijk controleren en buiten werken. Het idee hierachter: de eigen prestaties en kwaliteit verbeteren door andere methoden in kaart te brengen en te analyseren: benchmarking. Het is jammer dat ‘benchmarking’ een beetje klinkt als de zoveelste managementtrend die werd overgenomen. Toegegeven: de methodiek komt uit de bedrijfswereld maar kent zeker zijn gelijke in de bibliotheek- en archiefsector. Er zijn genoeg instrumenten die de performantie van bib en archief registreren en waardoor men met behulp van benchmarking op zoek gaat naar hun positie in het werkveld en mogelijke verbeteringen. Dat benchmarking zo vanzelfsprekend is geworden in de BAD-sector is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Zeker omdat het zo’n langdurig proces van zelfevaluatie is dat een zeker engagement van een bib of archief vraagt. Deze editie van META is dan ook de perfecte weerspiegeling van de dynamiek in één sector. Het is dankzij de inspiratie van het team Meten en Kwaliteit – van de werkgroep Bibliotheken (BASSO) binnen de Associatie KU Leuven – dat dit (extra dikke) themanummer voor u ligt. De realisatie van OK!PI (Overzicht Kwantitatieve Performantie-Indicatoren) zou in META aangekondigd worden met een artikel, maar waarom niet een volledig nummer rond benchmarking? Ideeën genoeg: in 2009 verscheen in Bibliotheek- & archiefgids een artikel over Bios, tijd om de resultaten en de vooruitgang eens te bekijken. De KU Leuven legde in 2008 haar bibliotheekgebruikers een bevraging voor over de kwaliteit van de dienstverlening en in 2011 deed het Publieksonderzoek Archieven zijn ronde in de sector: wat waren de intenties, verwachtingen en uiteindelijke resultaten? Dat dit themanummer min of meer samenvalt met het emeritaat van Prof. Mel Collier - hoofdbibliothecaris KU Leuven en voorzitter BASSO - is een bijzonder eerbetoon, vanwege de bibliotheeksector in het algemeen maar uit naam van BASSO in het bijzonder. Colliers idee dat een bibliotheekbeleid pas volwaardig kan zijn door correcte cijfers te hanteren, is voor velen een mantra. Gegeven verzamelen is dus slechts het begin in een bechmarkingsproces. De uitkomsten kunnen echter groots zijn: betere prestaties en best practices. Evalueren om te innoveren, moet dat niet vanzelfsprekend zijn?