De bibliotheek als lijdend voorwerp

META Nummer 2011 / 2

De bibliotheek als lijdend voorwerp

Geschreven door Julie Hendrickx
Gepubliceerd op 01.03.2011
De ambities die sommige Europese overheden koesteren voor hun openbare bibliotheken liegen er niet om: voor bibliotheken is er nog weinig plaats.

In het Verenigd Koninkrijk worden maar liefst 481 bibliotheken – 422 gebouwen en 59 mobiele bibliotheken – geconfronteerd met een verplichte sluiting. Dat betekent dat één op vijf bibliotheken de deur moet sluiten en één op vier bibliothecarissen noodgedwongen op zoek moet naar een nieuwe baan. Tenslotte moet er 6 miljoen pond beknibbeld worden.

Ook in Nederland zijn de gevolgen van de economische crisis onafwendbaar voor de lokale bibliotheken. 93 procent van de Nederlandse bibliotheken zal in de periode 2010-2013 geconfronteerd worden met een krapper budget. 30 procent daarvan zag hun financiële ruimte de vorige jaren al verkleinen en maar liefst 62 procent zal ook de effecten van provinciale bezuinigingen in de begroting voelen. De kans is reëel dat de aangekondigde bezuinigingen nog toenemen in de komende jaren.

De lokale overheden besparen op deze manier snel en gemakkelijk. Zeker als ze bovendien besluiten de aanwezige expertise in te ruilen voor kosteloze arbeid. Waar mogelijk wordt zowel in Nederland als in het Verenigd Koninkrijk het geschoolde personeel vervangen door vrijwilligers.

Ondertussen kijken de Britse en de Nederlandse nationale regeringen onverschillig toe. Gemakzucht primeert. Een langetermijnvisie was duidelijk geen vereiste. Moeten we in een kennissamenleving als de onze niet juist investeren in informatie(infra)structuren? Nu al is het duidelijk dat de opgelegde besparingen en sluitingen elke vorm van investeringen en innovatie in de bibliotheeksector in de kiem smoren. Wie dicht dan de digitale kloof?

Ook Vlaanderen ontsnapt niet aan de economische crisis. Bovendien lijkt de Participatiesurvey 2009 uit te wijzen dat onze openbare bibliotheken steeds minder bezoekers verwelkomen. Hoe zullen gemeenten zo'n conclusie combineren met het decreet Planlastvermindering? In het teken van de interne staatshervorming zullen vanaf 2012 alle sectorale gemeentelijke plannen (waaronder het cultuurbeleidsplan) plaats maken voor één gemeentelijk strategisch meerjarenplan. Daar komt bij dat de Vlaamse overheid zich uitsluitend wil beperken tot het formuleren van beleidsprioriteiten en het uitkeren van impulssubsidies. Maar als de subsidies voor bibliotheken niet meer geoormerkt zijn en Vlaanderen niet meer kan aangeven welke middelen – lees: geschoold personeel – ingezet moeten worden, dreigt de sector ook bij ons zwaar te moeten inleveren.

Hopelijk verdwijnt het langetermijndenken niet samen met de sectorale plannen. Want de resultaten van de call for papers voor Informatie aan Zee 2011 weerspiegelen een bruisende sector. Het essay van Bruno Verbergt (Universiteit Antwerpen) in dit nummer komt dan ook als geroepen. Een betere timing bestaat er niet om eens na te denken over wat stakeholdermanagement voor een bibliotheek betekent. Tenminste: als we van de plaatselijke bib weer een 'leidend' voorwerp willen maken.

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be