In 2009 voerde het Steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek Cultuur, Jeugd en Sport de Participatiesurvey 2009 uit. Met dit onderzoek wilde het steunpunt in kaart brengen in hoeverre de Vlaming deelneemt aan cultuur in ruime zin, aan jeugdwerk en aan sport. Een gelijkaardig onderzoek werd in 2004 al eens uitgevoerd.

In februari haalden de resultaten de nationale pers, onder meer omdat de onderzoekers vaststelden dat de burger bereid is om meer te betalen voor cultuur dan tot nu toe werd aangenomen. Tegelijkertijd merkten ze op dat lagere sociale klassen de bibliotheek minder bezoeken. Daarbij is het niet helemaal duidelijk of inkomen dan wel opleidingsniveau de bepalende factor is. Mensen met een lager inkomen zijn immers vaak ook lager geschoold.

Het bibliotheekgebruik in Vlaanderen daalt ook over de hele lijn. Bezochten in 2004 nog 36,6 procent van de ondervraagden een bibliotheek in de voorbije zes maanden, dan was dat aantal in 2009 teruggelopen tot 33 procent, omgerekend 1.623.240 gebruikers. Volgens de BIOS2-gegevens die de Vlaamse overheid verzamelt, waren er dat jaar echter 1.978.542 gebruikers. Met andere woorden: 355.302 gebruikers verdwenen in de kloof tussen het participatieonderzoek en BIOS2.

Het participatieonderzoek houdt geen rekening met bezoeken aan openbare bibliotheken in het kader van werk of opleiding. Is dat de verklaring? Het zou dan om ruim 350.000 mensen gaan die de bib ‘uitsluitend' gebruiken voor werk of opleiding. Bereiken de openbare bibliotheken nu 33 procent dan wel 40 procent van de bevolking? Een vraag een onderzoek waard, zo lijkt ons.