Het stuk kreeg heel wat aandacht en positieve recensies. De voorstelling was te zien tot 17 december. Deze column verschijnt in februari 2011. U kunt het stuk dus niet meer bekijken. Jammer, zeker als u archivaris bent.
Franz Kafka (1883-1824) hield niet van archief en al helemaal niet van de archivering van zijn eigen werk. Dat heeft de tekstschrijver van De Kafka's niet belet zijn hoofdpersonage met het beroep van archivaris op te zadelen. Het hoofdpersonage, archivaris bij het ‘Instituut voor Verzekering van Arbeidsongevallen, afdeling Administratieve Fouten' (Kafka's echte werkgever), heeft zich in zijn kantoor laten insluiten in de nacht van 2 op 3 juni, Kafka's sterfdag, en hij hoopt dat veel collega's zijn voorbeeld zullen volgen.
In het stuk zijn fragmenten en personages uit Kafka's hele oeuvre opgenomen. De tekstschrijver wil, aldus een recensent, de vele menselijke kleuren van Kafka laten zien. Samen met de archivaris komen nog een typiste, een man zonder papieren, een nachtwaker en een koffiedame in beeld.
Dat Bart Danckaert het beroep van archivaris als het meest kafkaiaanse beroep beschouwt is veelzeggend. Ik vrees dat hij geen alleenstaand geval is. Blijkbaar is de archivaris voor veel intellectuelen en kunstenaars niets anders dan de ultieme bureaucraat. Ondanks alle bevlogen artikels in de vakliteratuur over ‘archieven en democratie', ‘archieven en mensenrechten' is nog steeds de perceptie verspreid van de archivaris als incarnatie van de administratieve moloch die zichzelf via regels en voorschriften in stand houdt.
Dat dit niet klopt met de werkelijkheid zal iedereen die de archiefwereld kent, bevestigen. Toch vindt het beeld van de archivaris als het kafkaiaanse beroep bij uitstek instemming in literatuur en podiumkunsten. Heeft ‘de kafkaiaanse archivaris' ook ingang gevonden bij het brede publiek? Dat moet zeker nog van dichtbij worden bekeken. En moet daar dan iets aan gedaan worden? Natuurlijk.
Archivarissen moeten actief worden op het publieke forum, in debatten en discussies buiten de eigen kring, zelfs buiten de erfgoedsector. Daarvoor is lef nodig, ook wat ellebogenwerk, en de kans bestaat dat we bij een eerste poging uitglijden over een bananenschil. Maar de blauwe plekken heb ik er wel voor over. Noël Geirnaert is hoofdarchivaris van het Brugse Stadsarchief. Noël is al jarenlang actief in de VVBAD, als bestuurslid van de sectie AHD, als lid van de Raad van Bestuur, en last but not least als lid van de redactie van META, tijdschrift voor bibliotheek & archief. Eerder bewees hij zijn kunnen al bij Bibliotheek- & archiefgids.