Het bovenstaande geldt niet alleen voor de acceptatie van een standaard zelf, maar eveneens voor de wijze waarop die wordt toegepast: de implementatie. Wanneer bijvoorbeeld een standaard metadataschema⁹ gevolgd wordt, betekent dit nog niet dat ook elk onderdeel van het schema moet worden ingevuld. Zo zijn bij het schema ISAD(G) een zestal elementen (‘velden’) verplicht en blijven de overige elementen optioneel. Het is aanbevolen om vooraf vast te leggen welke velden in het kader van een specifiek project gebruikt zullen worden. Of om het in meer algemene bewoordingen te formuleren: leg vooraf vast welke standaarden gebruikt zullen worden en ook hoe ze toegepast worden.
Participeer
Elk digitaliseringsproject is verschillend en de uitvoering ervan is steeds een leerproces. Het proces van keuze en implementatie van standaarden is een belangrijke en noodzakelijke investering in tijd. Het is dan ook prettig om de opgedane ervaring te kunnen delen met anderen. In welk project werd een standaard toegepast? Hoe werd die geïmplementeerd en wat was de motivatie hierbij? De antwoorden op deze vragen kunnen niet alleen voor de projectuitvoerders, maar ook voor andere erfgoedorganisaties interessant zijn. In het CEST-eindrapport werd daarom al voorgesteld om een projectendatabank op te stellen, waar digitaliseringsprojecten kunnen worden aangemeld, met vermelding van de gehanteerde standaarden.
Maar ook de CEST-wiki zelf is natuurlijk een platform bij uitstek om ervaringen mee te delen en uit te wisselen. Nu al vindt men er vragen en opmerkingen bij de geformuleerde richtlijnen en de besproken standaarden: wie heeft deze toegepast, in welke context en voor welk project? Wat zijn de voor- en nadelen? Zijn er betere alternatieven bekend?
De wiki is vrij toegankelijk: ook zonder registratie kan er worden deelgenomen aan het standaardendebat. Wie zelf een standaard wil aanbrengen, kan een nieuwe pagina creëren. Net als bij andere wiki’s is het bewerken van tekst vrij eenvoudig. Met een aantal eenvoudige codes kunnen links en formattering toegevoegd worden. Wie hier tegenop ziet, kan zijn of haar reactie ook via e-mail bezorgen aan de beheerder van de wiki, die deze vervolgens op de website plaatst.
Besluit
Uit het bovenstaande zal al duidelijk zijn dat CEST een ‘werk in uitvoering’ is: de eerste richtlijnen zullen nog worden aangevuld met nieuwe, meer sectorspecifieke use cases. Nieuwe technische ontwikkelingen moeten worden opgevolgd. Nieuwe behoeften moeten verder in kaart worden gebracht. Het project werd dan ook opgezet als een roadmap naar het beter toepassen van standaarden in de erfgoedsector. Daarbij is de inbreng van de organisaties meer dan gewenst. Die participatie speelt ook in het voordeel van het erfgoedveld zelf: hoe beter CEST-richtlijnen aansluiten op de praktijk, hoe eenvoudiger ze op te volgen zijn.
> Het eindrapport is beschikbaar op de website van het project.
Voetnoten
¹ CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) wordt uitgevoerd door PACKED vzw en eDAVID vzw in opdracht van het agentschap Kunsten en Erfgoed. Het project liep van februari tot september 2010.
² Voor details over de hier vermelde standaarden verwijzen we naar het CEST-register op http://www.projectcest.be.
³ PACKED vzw wil als expertisecentrum een centrale rol opnemen om in Vlaanderen de vorming van kennis, ervaring en deskundigheid omtrent digitalisering en digitale archivering te centraliseren, én de opgebouwde kennis, ervaring en deskundigheid te verspreiden (http://www.packed.be). Expertisecentrum DAVID vzw is een onderzoeks- en kenniscentrum inzake digitaal archiveren. Het onderzoeksdomein van eDAVID betreft digital born documenten met name die in de bedrijfsprocessen van de overheid of van ondernemingen een duurzame bewaring vragen en gedigitaliseerde documenten, foto’s, geluids- en beelddocumenten aanwezig in archieven, musea of bibliotheken e.a. (http://www.edavid.be).
⁴ http://www.europeana.eu
⁵ Toespraak van Joke Schauvliege, Maandag 7 juni 2010, Cultuurforum 2020 – Vooruit Gent (http://snipurl.com/cultuurforum2020)
⁶ http://www.mediawiki.org/
⁷ De verslagen van de interviews en de expertmeetings zijn gepubliceerd op de CEST-wiki. De gedetailleerde conclusies zijn ook te vinden in het CEST-eindrapport.
⁸ Deze use case zal verder uitgewerkt worden op basis van de resultaten van de Prisma werkgroep Collecties. Zie http://www.faronet.be/groepen/prisma-werkgroep-collecties.
⁹ Metadataschema: een standaard die bepaalt welke de beschrijvingselementen van een digitaal object zijn, zoals ISAD(G) voor archieven, of MARC21 voor bibliotheken of CDWA voor museale objecten.
¹⁰ Kort voor de publicatie van deze tekst werd met het agentschap Kunsten en Erfgoed overeengekomen dat het uitbouwen, beheren en modereren van CEST expliciet als taak wordt opgenomen in de beheersovereenkomst met PACKED.