Verslag: Monica De Loose (Universiteitsbibliotheek Gent)

Op 3 juni 2010,de tweede dag in Barcelona, verwacht de Universitat Politècnica de Catalunya (UPC) de acht geïnteresseerde bibliothecarissen uit België. We worden ontvangen in de Bibliotheca Rector Gabriel Ferrate (BRGF) met een presentatie over de structuur en de werking van de bibliotheken van de UPC. De UPC-campus, die we bezochten, biedt onderwijs en onderzoek in ingenieurswetenschappen, architectuur en informatica. De UPC, als geheel, telt 27000 studenten op verschillende campussen, verspreid tot 80 kilometer buiten Barcelona. Vandaar de behoefte aan meerdere bibliotheeklocaties.

DE BRGF werd opgericht in 1996 en bedient meer dan 7000 studenten en 2200 academici. De boekencollectie in deze bibliotheek bevat 133800 boeken waarvan een derde elektronisch. Voor de tijdschriftencollectie werd ook resoluut gekozen voor e-journals. Van de meer dan 13500 tijdschriften is slechts een kwart alleen in papieren versie beschikbaar. De opleidingen in de bètawetenschappen waarvoor deze bibliotheek werkt, verklaren deels dit hoge percentage e-journals. Deze bibliotheek voorziet ook meer dan 70 pc’s en leent laptops uit. Op de vier verdiepingen vinden voornamelijk studenten hun weg naar de 744 studieplaatsen. Daar komen nog de 222 plaatsen in studielokalen bij. In het verlengde van deze uitgebreide dienstverlening is de bibliotheek open van 09.00u tot laat op de avond. De dienstverlening in BRBF wordt verzorgd door 24 VTE en 11 VTE voor de speciale openingsuren.

De bibliotheek van UPC investeert in de interne uitbouw van een werkgroep over bibliotheken en technologie. Dit is een kleine groep met twee bibliothecarissen en twee informatici. Zij volgen de ontwikkelingen op gebied van hardware, software, smartphonediensten, sociale netwerken en ontwikkelingen op het internet op de voet. Een tweede belangrijk punt is de organisatie van kennisbeheer. Via ‘communities of practice’ wordt kennis doorgegeven aan nieuwe medewerkers en wordt kennisdelen vergemakkelijkt. Ook de collectievorming wordt van nabij opgevolgd door regelmatig de informatiebehoeften van het werkveld te peilen. De overschakeling naar digitale collecties wordt in deze groep geanalyseerd.

In de nabije toekomst wil de BRGF zich toeleggen op het verder ontwikkelen van de informatievaardigheden van studenten en academici, wil ze web2.0-toepassingen opnemen in de communicatiekanalen en werkmethoden en wil ze de verschillende dienstverleningen bijeen brengen zodat de bibliotheekbezoekers één contactpunt heeft.

Voor de nabije toekomst ziet de bibliotheek ook uitdagingen. De budgetten staan onder druk door de crisis die ook in Catalunya heeft toegeslagen. In de informatiemarkt komen steeds meer concurrenten waardoor de bibliotheken verplicht worden hun troeven sterk uit te spelen. Een andere uitdaging is de internationalisering van onderzoek en steeds meer van onderwijs ook. Het Engels wordt de lingua franca van de bèta wetenschappen met de bijhorende evolutie voor de collectie. De bibliotheek wil graag nauwer aansluiten bij de dynamiek in onderwijs en onderzoek en werkt hiervoor aan overlegmomenten met het werkveld.

Eén van de interessante aspecten van de dienstverlening is het online reserveren van een zaaltje voor groepswerk, een pc-plaats, een laptop en zelfs een rekenmachine of USB-stick. Deze reserveermogelijkheden zijn ook voor smartphones beschikbaar. De benodigde codes en usernames worden via ‘Quick Response’ codes door de camera van de smartphone opgepikt en gedecodeerd. De dissertaties in de opleiding Master in Information werden enkel digitaal aangeleverd. Om de leescommissies de werken vlot te laten beoordelen werd een marktstudie e-book readers gehouden. De opleiding en de bibliotheek besloten om 5 Irex Iliad aan te kopen en die in bruikleen aan te bieden. Het gebruik ervan wordt zeer gewaardeerd door studenten en academici.

De BRGF is de eerste universiteitsbibliotheek die een specifiek platform ontwikkelde voor het aanbieden van games. Dit hangt samen met de lessen waarin het ontwikkelen van games centraal staat. Dit U-Win platform heeft ook een sociale dimensie en opent de bibliotheek voor studenten met een minder doorsnee behoeftepakket.

De BRGF is een dynamische bibliotheek die investeert in mensen en materiaal om een zeer uitgebreid dienstenpakket aan te bieden aan de studenten en de academici van de UPC. De traditionele bibliotheekcompetenties worden er sterk verweven met gedegen ICT-competenties. Om al deze nieuwe kennis en vaardigheden verspreid te krijgen wordt kennisbeheer doorheen de hele organisatie aangemoedigd.

Het was een zeer leerrijk bezoek afgerond met een gezellige maaltijd in het personeelsrestaurant. Met dank aan onze gastheer en –vrouw.