Het Geheugen van Nederland is het Nederlandse programma voor de digitalisering van het Nederlands cultureel erfgoed. Het programma wil de (verborgen) collecties van archieven, musea en bibliotheken digitaliseren en beschikbaar stellen op het internet. Al het digitale materiaal - afbeeldingen, maar ook geluid, bewegend beeld en tekst - is te bekijken en te beluisteren via www.geheugenvannederland.nl.
website

Verslag van Leen Van Nieuwenhuyze

“Het Geheugen van Nederland is het nationale programma voor de digitalisering van het Nederlands cultureel erfgoed. Het programma wil de (verborgen) collecties van archieven, musea en bibliotheken digitaliseren en beschikbaar stellen op Internet. Al het digitale materiaal -afbeeldingen, maar ook geluid, bewegend beeld en tekst- is te bekijken en te beluisteren via www.geheugenvannederland.nl.”
Bron: http://www.geheugenvannederland.nl

Het Geheugen van Nederland is sterk gelijklopend met het programma Metamorfoze: het gaat ook om een subsidieprogramma, en heeft tot doel het erfgoed meer toegankelijk te maken en te bewaren voor de toekomst. Maar, Het Geheugen richt zich echt op het grote publiek en focust op visueel aantrekkelijk materiaal dat verbeelding en creativiteit stimuleert -hoofdzakelijk beeld en (in mindere mate door de kost hiervan) bewegend beeld. Content is hierin belangrijker dan context, alhoewel per plaatje de nodige metadata worden vastgelegd (door archiefinstelling zelf): waarover gaat het, van wanneer dateert het, met welke plaats is dit plaatje te verbinden… Er is een subsite per collectie. Bovendien treffen we op de website van Het Geheugen van Nederland kant en klare lespakketten aan, opdat het beschikbaar gestelde materiaal onmiddellijk gebruikt kan worden in de juiste vorm. Vanaf 2008 kan je op de website virtuele tentoonstellingen bekijken die de context bij de beelden nog makkelijker toegankelijk maken.

Het programma Het Geheugen van Nederland is gebaseerd op het Amerikaanse American Memory.

De website fungeert als beeldbank en is het centrum van het hele programma. Het draait echt om de website. Men speelt in op de interesses van het grote publiek door de website aan te passen aan de actualiteit. Met het EK staat deze dan ook helemaal in het teken van de ‘Holland Manie’.

In principe komen alle visueel aantrekkelijke beelden in aanmerking om in de database van Het Geheugen van Nederland terecht te komen indien:

• er door toevoeging van het beeld een welkome variatie ontstaat binnen het thema;
• een substantiële collectie kan gevormd worden per thema van t.m. 1000 beelden;
• het focust op een aspect van de Nederlandse geschiedenis;
• het copyright in orde is (dienst moet gratis blijven);
• het een thema illustreert dat voorkomt in het curriculum van het onderwijs.

Wat brengt de toekomst? Wie kan beter helpen om deze visueel aantrekkelijke plaatjes dichter bij Jan Modaal te brengen? Inderdaad, Google. Het geheugen van Nederland gaat samenwerken met Google, zodat de plaatjes uit Het Geheugen ook via Google kunnen gevonden worden. Zo wordt nog een groter publiek bereikt. Hiertoe moet er een metadatacorrectie gebeuren en deze metadata moeten ook nog vertaald worden.

CONCLUSIE:

Goed dat dergelijk initiatief bestaat. Het getuigt van de commerciële ingesteldheid van onze bovenburen: zij brengen het erfgoed naar de mensen en zo is er onmiddellijk een rechtvaardiging voor de miljoenen euro’s die aan de conservering worden uitgegeven. Zo’n initiatief zou in België ook mooie resultaten opleveren, al is dit wellicht verre toekomstmuziek. Het project vestigt de aandacht op het belang van het commerciële aspect: we moeten ons belang als archiefinstelling/bibliotheek durven promoten.