ABSTRACT

Hoe kan een virtuele bezoeker van een museum website de ervaring evenaren van een reguliere museumbezoeker? Met deze vraag in het achterhoofd zijn we 4 jaar geleden begonnen met het digitaliseren van de instrumentenzaal van het Teylers museum in Haarlem, Nederland. Nu in 2011 hebben we dit kunststukje nog een keer herhaald door de ovalen zaal van het Teylers museum te digitaliseren.

Het Teylers museum is het enige authentieke museum uit de 18de eeuw ter wereld. De ovalen zaal is het oudste gedeelte van dit museum waar de sfeer en de inrichting nog steeds de geest van de voorbije historie ademt. Als bezoeker waan je je terug in de tijd waarin de verlichting de drijfveer was achter wetenschappelijke ontwikkeling. Een gedeelte van de collectie bestaat dan ook uit wetenschappelijke instrumenten uit deze periode die tentoongesteld worden in de originele vitrines.

In dit geval was het belangrijk om bij het tentoonstellen van de collectie op een internetsite deze historische context te behouden. Zeker in het geval van de collectie in het Teylers museum is het interessant om te laten zien waar de instrumenten staan in de ruimte en welke plek ze innemen in de vitrines.

Om het overzichtelijk te houden gebeurt het hele virtuele museumbezoek vanaf dezelfde internetpagina. De gebruiker hoeft zich dus niet door allerlei pagina's te worstelen maar krijgt alles overzichtelijk gepresenteerd in hetzelfde venster. De opbouw van de internetpagina bestaat uit een aantal lagen. Beginnend met een algemene indruk kan men steeds meer op detailniveau naar de collectie kijken.

Door in een panoramafoto te scrollen kan de bezoeker om zich heen kijken in de ovalen zaal. Elke vitrine die rondom de ovalen zaal staan opgesteld is een zogenaamde hotspot, een plek die nader bekeken kan worden door er met de muis op te klikken. Elke plank in de vitrines kan van dichtbij bekeken worden. Met eigen ogen kan dan originele rangschikking van de instrumenten zoals deze in de 18de eeuw is bepaald bekeken worden. Vervolgens kunnen alle instrumenten individueel bekeken worden in een zogenaamd 'roundshot'. Dit is een afbeelding waarbij het object 360 graden rond kan draaien. Het kan dus uit elke hoek bekeken worden en doordat voor de opnames een hoge resolutie is gebruikt kan het object in elke gekozen stand nog eens tot in detail bekeken worden.

Aan elke individuele opname wordt vervolgens beschikbare metadata gekoppeld zodat men het object niet alleen kan bekijken maar het kan ook in de juiste context geplaatst worden. Deze metadata kan bestaan uit een stuk tekst maar bijvoorbeeld ook uit een audio- of videofragment. Vanuit deze metadata wordt vervolgens weer doorverwezen naar andere documenten die met het object te maken hebben. Zo is de hele collectie fysische instrumenten van het Teylers museum in 1996 beschreven door Gerard L'E. Turner. De delen uit het boek die slaan op het desbetreffende instrument kunnen meteen bekeken worden.

Het bekijken van deze unieke instrumenten in hun historische context is een bijzondere aanvulling op het reguliere museumbezoek. Het biedt niet alleen de mogelijkheid om de collectie levensecht te bekijken vanuit de spreekwoordelijke luie stoel maar het is daarnaast ook een verrijking van de totale museumbeleving. De collectie wordt ter plekke aangevuld met informatie die anders verborgen zou blijven en in dit geval krijgt de virtuele bezoeker een extra bonus door de instrumenten die normaal gesproken achter gesloten deuren blijven vanuit alle standen te kunnen bekijken.

CV

Na een studie communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam ben ik na allerlei omzwervingen op het gebied van fotografie sinds ruim drie jaar werkzaam bij Pictura Imaginis. Na begonnen te zijn als datamanager ben ik in oktober 2009 projectmanager geworden voor het digitaliseren van de negatieven in het kader van het Beelden voor de Toekomst project. Daarnaast heb ik op dit moment ook de functie van productiemanager voor de afdeling doorzichten. Als het Beelden voor de Toekomst project in de loop van dit jaar is afgerond ga ik mij toeleggen op accountmanagement om Pictura internationaal onder de aandacht te brengen.