Abstract

Sinds de openbare omroep steeds minder aandacht besteedt aan kunst en cultuur, wordt reikhalzend uitgekeken naar de mogelijkheden die digitale televisiediensten bieden.

Digitalisering laat meer kanalen toe, wat voor de consument een groter keuzeaanbod oplevert. In deze context verwijzen we graag naar de theorie van de long tail, die de verspreiding van nichecontent in het digitale medialandschap een gouden toekomst voorspelt. Dit is het geval voor cultuur en kunst, die van het traditionele scherm geweerd worden precies omwille van het lage kijkbereik.

In deze presentatie stellen we graag de belangrijkste resultaten van het IBBT-project PokuMOn (Podiumkunsten Multimediaal Ontsloten) voor. In dit project werd via het video-on-demand platform van Telenet Digital TV gedurende vier maanden een digitale bibliotheek gecreëerd waarbij podiumkunstenvoorstellingen gratis én tegen betaling werden aangeboden. We voorspellen het marktpotentieel van deze dienst en stellen een profiel van de kijker op. Tot slot trekken we algemene lessen en geven concrete tips voor het opzetten van een dergelijke dienst in de toekomst.

CV

Tom Evens is als onderzoeker verbonden aan de Onderzoeksgroep voor Media & ICT (MICT) van de Universiteit Gent en het Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie (IBBT). Zijn onderzoeksinteresses situeren zich rond politieke economie van nieuwe mediatechnologieën en wijzigende businessmodellen in het digitale medialandschap. Hij bereidt een doctoraat voor over digitale distributiestrategieën voor sport en culturele programma's. 

Verslag door Martine De Reu

In zijn bijdrage besprak Tom Evens de resultaten van zijn onderzoek van de “verkoopbaarheid” van cultuur op tv. Hij begon met de vaststelling dat in de beginjaren van het NIR, later BRT en nog later VRT, sterk ingezet werd op cultuur. De toenmalige programmamakers waren overtuigd van hun rol als opvoeders van het Vlaamse volk en hielden minder rekening met de wensen van hun publiek. Dit veranderde vanaf de jaren ’70, toen via de komst van de kabel de tv-kijker plots veel meer tv-zenders tot zijn beschikking had. De BRT zag haar marktaandeel in Vlaanderen fel verminderen omdat kijkers massaal naar populaire programma’s in het buitenland keken. De BRT antwoordde hierop door zelf ook meer populaire programma’s te maken en de culturele programma’s te verbannen naar BRT 2. De tendens om meer in te spelen op de wensen van de kijker werd nog versterkt door de komst van de nieuwe zender VTM in 1989. Het aandeel van cultuur werd hierdoor nog verkleind op de beide netten van de VRT. Sedert de opkomst van de digitale televisie wordt cultuur bij voorkeur naar het digitale net Canvas+ verbannen. Dit
laatste kanaal is gratis voor de kijker met een abonnement op digitale tv. Is deze kijker evenwel ook bereid om extra te betalen voor culturele programma’s?

Uit het onderzoek bleek dat sommige kijkers inderdaad bereid zijn om te betalen voor cultuurprogramma’s. Gedurende vier maanden (mei – aug. 2008) werden vijftien video’s m.b.t. muziekopvoeringen en podiumkunsten aangeboden via betaaltelevisie, één video hiervan werd gratis aangeboden. Voor de video’s was geen specifieke publiciteit gemaakt; er werd verondersteld dat de geïnteresseerde kijker deze video’s zou vinden via de menu’s van de digitale tv.

De spreker besloot het betoog door te stellen dat de digitale tv sneller doordringt in de huiskamers dan breedbandtechnologie, waar bv. filmpjes van YouTube bekeken kunnen worden, en was dan ook van mening dat tv meer democratisch potentieel heeft dan internet. Voor de schrijver dezes is het nog niet duidelijk wat de kijker met al het democratisch potentieel zal willen aanvangen.