Abstract

De enorme toename van het aantal soorten media leidt tot een overdaad aan informatie, waarmee steeds meer mensen geen raad weten. Tegelijkertijd zien we een snelle verspreiding van de informatie- en kennistechnologie in de maatschappij. De computer en het internet worden ook in de vrije tijd een belangrijk medium voor tijdsbesteding, sociale contacten, communicatie en informatieverschaffing. Verschillende bevolkingsgroepen en leeftijden profiteren op uiteenlopende wijze van deze nieuwe ontwikkelingen. 
De informatievloedgolf, het groeiende belang van informatie en de sterk uiteenlopende vaardigheden om met informatie en media om te gaan leidt in veel gevallen tot sociale ongelijkheid.

Bibliotheek Vlissingen wil mensen in deze complexe en door informatie overspoelde maatschappij zo goed mogelijk toerusten, zodat zij zich tot volwaardige en betrokken leden van de samenleving kunnen ontwikkelen. Om deze missie te realiseren zet Bibliotheek Vlissingen sterk in op het aanleren van informatievaardigheden en mediawijsheid, niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen. Concreet gebeurt dit door het openen van bibliotheken in scholen, de opleiding van mediacoaches en het aanbieden van een integraal mediawijsheid-programma aan leerkrachten, ouders en kinderen. Door deze veelzijdige benadering wordt de openbare bibliotheek een volwaardige partner van het onderwijs.

CV

Karolien Selhorst studeerde vertaler Engels-Spaans en voltooide vervolgens de tweejarige gespecialiseerde opleiding Informatie- en Bibliotheekwetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Momenteel is zij verantwoordelijk voor de digitale bibliotheek en het kennismanagement in de openbare bibliotheek van Vlissingen. Daarnaast is Karolien hoofdredacteur van het tijdschrift ‘Digitale Bibliotheek' (Essentials). Als zelfstandig consultant organiseert en geeft ze workshops over kennismanagement, verandermanagement en web2.0. In 2009 werd Karolien verkozen tot Standing Committee Member van IFLA's Knowledge Management Section.

Haar weblog: www.karolienselhorst.be

Verslag door Geert Puype

De grote toename van het aantal soorten media leidt tot een overdaad aan informatie. De bibliotheek van Vlissingen wil mensen in deze complexe en door informatie overspoelde maatschappij zo goed mogelijk vormen, zodat zij zich tot volwaardige en betrokken leden van de samenleving kunnen ontwikkelen. Karolien Selhorst vertelde hoe men daar in Vlissingen werk van maakt. Zij is er verantwoordelijk voor de digitale bibliotheek en het kennismanagement.

De term mediawijsheid komt uit een rapport van de Nederlandse Raad van Cultuur uit 2005 en men bedoelt daarmee die vaardigheden waardoor burgers actief en kritisch kunnen bewegen in een gemediatiseerde wereld met een overvloed aan informatie. Het aanleren van die mediawijsheid is een taak voor het onderwijs maar ook bibliotheken hebben hier een rol (cf. De openbare bibliotheek tien jaar van nu. De hoofdlijnen / Frank Huysmans en Carlien Hillebrink). Het gaat zowel om het zoeken en interpreteren van informatie als het leggen van sociale contacten via internet.

De bibliotheek van Vlissingen neemt die rol op door middel van een veelsporig beleid. Een eerste manier is een fysieke aanwezigheid doordat er twee bibliotheekvestigingen in evenveel basisscholen ingericht werden. Men wil op die manier zowel de taalontwikkeling, het leesplezier als informatievaardigheden van de kinderen stimuleren.

In het Scheldemondcollege, een secundaire school met 1200 leerlingen, geven bibliotheekmedewerkers medialessen aan de leerlingen van het eerste jaar. In deze lessen gaat het over het zoeken naar informatie en het beoordelen ervan, maar ook over digitale identiteit. Hoe gedraagt men zich in een digitale wereld, waarvoor gebruikt men het bvb Facebook enz. Deze lessen worden momenteel door bibliotheekmediacoaches gegeven, dit zijn personen die naast hun bibliotheekopleiding een specifieke opleiding nieuwe media gevolgd hebben.

Niet alleen kinderen of jongeren worden begeleid, ook hun leerkrachten. De bibliotheek ontwikkelde de “11 dingen voor leerkrachten basisonderwijs” (een bewerking van de welbekende “23 things”). Het voorbije schooljaar werd deze opleiding voor het eerst georganiseerd. Slechts de helft van de 8 deelnemende leerkrachten slaagde. Redenen waren tijdsgebrek maar ook onvoldoende kennis van web 1.0 en onwennigheid met elearning. Toch werd het project globaal genomen positief geëvalueerd en wordt het vanaf het najaar van 2009 ook in andere Nederlandse openbare bibliotheken georganiseerd. Daarbij aansluitend wil men ook, samen met leerkrachten, lespakketten rond sociale netwerken, chatten, gaming, enz. ontwikkelen.

Andere projecten die nog in ontwikkeling zijn en dit najaar van start zouden gaan, zijn ouderavonden rond mediawijsheid en aanverwante thema’s. Ook de ontwikkeling van een “dingen voor kinderen” staat op het programma.