Unicat

Informatie 2007 donderdag 13 tot vrijdag 14 september 2007

Unicat

Wie:

Jo Rademakers, coördinator Libis, Katholieke Universiteit Leuven

Waar:

Aula VIII

Wanneer:

Donderdag 13 september 2007, 11.30u.

Abstract

Het Unicat-project loopt op zijn einde, tijd voor een round-up!

Na een kort overzicht van het project en een demo van de technische realisaties wordt gefocust op de verdere toekomst. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt aangetoond hoe het UniCat framework kan ingezet worden voor diverse toepassingen zoals het samenbrengen van excerpten, een virtuele catalogus van gespecialiseerde bibliotheken, het vereenvoudigen van interbibliothecair leenverkeer...

Daarna wordt het toekomstperspectief besproken.

Verslag door Julien Van Borm

Voor de vierde keer op rij figureerde Unicat op de agenda van Informatie. Er komt eindelijk schot in deze zaak en Informatie 2007 heeft daar naar het zeggen van Jo Rademakers, projectleider, toe bijgedragen.

Unicat is een project van de federale overheid met als partners: KULeuven, de UB-Gent en de Universiteit Antwerpen aan Vlaamse zijde, de UCL en de ULB aan Franstalige kant en de Koninklijke Bibliotheek als federale partner. Het doel van het project is de creatie van een Belgische collectieve catalogus van bibliotheken, een opvolger van de CCB.

Van januari 2002 tot december 2003 werd daartoe een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Het was van meet af aan duidelijk dat aan de gebruikerszijde gekozen zou worden voor een www-interface. Aan de productiezijde werd gekozen voor OAI-PMH wegens minder complex dan Z39.50, een lastig protocol dat maar op weinige plaatsen geïmplementeerd is. Qua metadatastructuur werd Dublin Core te mager bevonden en MARC 21 te complex. Er werd gekozen voor iets tussenin: een Unicatversie van MODS (UMODS). Op het einde van dit proefproject werd een werkend prototype gedemonstreerd. De haalbaarheidsstudie werd begin 2004 erg positief geëvalueerd.

Het eigenlijke project liep van juli 2005 tot juli 2007, nu wegens vertraging verlengd tot december 2007, en omvat 3 componenten:

  • prototype evaluatie;
  • externe data providers;
  • business model.

Open Source technologie en -standaarden kregen de voorkeur. De aanvankelijke keuze voor OAI-PMH werd bevestigd. Centraal zou een harvester worden geïnstalleerd voor de creatie van een permanent geïndexeerde databank. Ook aan de zijde van de dataproviders werd (onder druk van de financierende overheid) gekozen voor volledige openheid. Elke bibliotheek die data wil aanleveren in het Unicat-formaat is welkom.

Een live demo op Informatie 2007 in een testbestand van zowat twee miljoen beschrijvingen toonde zowel Google-like simple searches als advanced searches met limiteringsfaciliteiten (genre, taal, regio, type bibliotheek). Het probleem van de deduplicatie van bibliografische beschrijvingen is grotendeels opgelost. Deze testopstelling, die niet vrij toegankelijk is, is er gekomen onder druk van Informatie 2007. De projectpartners konden immers maar lastig voor een vierde keer komen praten over Unicat zonder iets te tonen.

Blijft het businessplan. Het project en zijn eenmalige financiering lopen einde 2007 af. De recurrente, jaarlijkse kosten worden geraamd op 52.500 € (het eerste jaar wegens de aanschaf van de centrale hardware op 84.000 €). Eindgebruikers laten betalen is geen optie. Blijven over: overheidsfinanciering, financiering door centrale organisaties als KBR, COBIRA, BiCfB, VOWB, VCOB, derde betalers, dataproviders.

Ook aan de komende beheersstructuur wordt al (in het Engels) gedacht:

  • governing board;
  • service provider plus office;
  • advising forum (for the data providers);
  • ad hoc working groups.

Commentaar van de verslaggever
UNICAT staat eindelijk dicht bij zijn realisatie. Dit noodzakelijke instrument, de opvolger van de CCB, is landelijk en internationaal lang over tijd. Het probleem van de financiering voor de komende jaren (ca. 50.000 € op jaarbasis) mag geen struikelblok zijn. Maar als iedereen de andere kant opkijkt wanneer het op betalen aankomt, dan zou dit wel eens de doodsteek kunnen worden voor dit belangrijke project. Ook de (grote) openbare bibliotheken moeten een plaats krijgen in Unicat. Hun collecties zijn vaak aanvullend ten opzichte van die van de wetenschappelijke bibliotheken. En de eindgebruikers (niet enkel de instellingen) moeten in de beheerstructuur over een end user forum beschikken.

Julien Van Borm
Ere-hoofdbibliothecaris
Universiteit Antwerpen

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be